A. KIẾN THỨC CƠ BẢN
I. CHÍNH SÁCH KINH TẾ MỚI VÀ CÔNG CUỘC KHÔI PHỤC KINỈI TẾ (1921-1925)
1. Nước Nga Xô viết sau chiến tranh
- Năm 1921, nước Nga Xô viết bước vào thời kì hòa bình xây dựng đất nước trong hoàn cảnh cực kì khó khăn:
+ Nền kinh tế quốc dân bị tàn phá nghiêm trọng.
+ Tình hình chính trị không ổn định, các lực lượng phản cách mạng điên cuồng chống phá, gây bạo loạn ở nhiều nơi.
- Nước Nga rơi vào tình trạng khủng hoảng về kinh tế - chính trị, đe doạ sự tồn tại của chính quyền Xô viết.
2. Chính sách kinh tế mới
- Nhằm khắc phục khủng hoảng, nhanh chóng hàn gắn vết thương chiến tranh và phát triển kinh tế. Đại hội lần thứ X Đảng Bôn-sê-vích vào tháng 3-1921 quyết định chuyển Chính sách cộng sản thời chiến sang Chính sách kinh tế mới.
- Nội dung Chính sách kinh tế mới:
+ Thay chế độ trưng thu lương thực chừa bảng thuế lương thực.
+ Cho phép tư nhân xây dựng những xí nghiệp nhỏ, khuyến khích tư bản nước ngoài đầu tư kinh doanh ở Nga.
+ Nhà nước nắm các mạch máu kinh tế.
+ Tư nhân được tự do buôn bán, trao đổi.
- Ý nghĩa:
+ Đưa nước Nga thoát khỏi khủng hoảng về kinh tế - chính trị.
+ Thể hiện sự chuyến đổi kịp thời, đầy sáng tạo từ nền kinh tế.
+ Chính sách kinh tế mới còn mang ý nghĩa quốc tế sâu sắc đối với công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở một số nước trên thế giới.
3. Sự thành lập Liên bang Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Xô viết
- Dưới sự chỉ đạo trực tiếp của V.I. Lê-nin, Đại hội lần thứ nhất các Xô viết toàn liên bang diễn ra cuối tháng 12-1922 đã tuyên bố thành lập Liên bang cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết (gọi tắt là Liên Xô), gồm bốn nước cộng hòa Xô viết đầu tiên là Nga, U-crai-na, Bê-lô-rút-xi-a và ngoại Cáp-ca-dơ.
- Ngày 21-1-1924, V.I.Lê-nin, lãnh tụ vĩ đại của giai cấp vô sản, người đứng đầu Đảng và Nhà nước Xô viết, qua đời. Đó là một tổn thát to lớn đối với nhân dân Liên Xô, giai cấp công nhân quốc tế và các dân tộc bị áp bức trên toàn thế giới. Sau khi Lê-nin mất, Xta-lin lên thay, tiếp tục lãnh đạo công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước Liên Xô trong những năm 1924-1953.
II. CÔNG CUỘC XÂY DỰNG CHỦ NGHĨA XÃ HỘI Ở LIÊN XÔ (1925 1941)
1. Những kế hoạch 5 năm đầu tiên
- Sau khi hoàn thành công cuộc khôi phục kinh tế, nhân dân Liên Xô bước vào thời kì xây dựng chủ nghĩa xã hội với nhiệm vụ trọng tâm là công nghiệp hóa xã hội chủ nghĩa.
- Công cuộc công nghiệp hóa ngày càng mở rộng đòi hỏi phải có những kế hoạch dài hạn với những mục tiêu cụ thể cho từng thời kì. Đó là những kế hoạch 5 năm phát triển kinh tế - xã hội.
- Kế hoạch 5 năm lần thứ nhất (1928-1932) và kế hoạch 5 năm lần thứ hai (1933-1937) đều được hoàn thành trước thời hạn.
2. Những thành tựu của công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội
- Qua hai kế hoạch 5 năm, công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội đã đạt được nhiều thành tựu to lớn, đưa Liên Xô từ một nước nông nghiệp lạc hậu trở thành một cường quốc công nghiệp xã hội chủ nghĩa. Năm 1937, sản lượng công nghiệp chiếm 77,4% tổng sản lượng quốc dân.
- Trong nông nghiệp, công cuộc tập thể hóa nông nghiệp đã đưa 93% số nông hộ với trên 90% diện tích canh tác vào nền nông nghiệp tập thể hóa, có quy mô sản xuất lớn và cơ sở vật chất – kĩ thuật được cơ giới hóa.
- Về văn hóa-giáo dục: Liên Xô đà thanh toán nạn mù chữ, xây dựng hệ thống giáo dục thống nhất, hoàn thành phố cặp giáo dục tiếu học trong cả nước và thực hiện phổ cập giáo dục trung học cơ sở ở các thành phố.
- Cùng với những biến đối về kinh tế, cơ cấu giai cấp xã hội cùng thay đổi. Các giai cấp bóc lột bị xóa bỏ, chỉ còn lại hai giai cấp lao động là công nhân, nông dân tập thể và tầng lớp trí thức mới xã hội chủ nghĩa.
- Từ năm 1937, nhản dân Liên Xô tiếp tục thực hiện kế hoạch 5 năm lần thứ ba, nhưng công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội tạm thời bị gián đoạn bởi cuộc chiến tranh xâm lược của phát xít Đức tháng 6-1941.
3. Quan hệ ngoại giao của Liên Xô
- Sau Cách mạng tháng Mười, chính quyền Xô viết đã từng bước xác lập quan hệ ngoại giao với một số nước láng giềng ở châu Á và châu Âu.
- Tuy nhiên, tồn tại trong vòng vây thù địch của chủ nghĩa tư bản thế giới, Liên Xô đã kiên trì và bền bỉ đấu tranh trong quan hệ quốc tế, từng bước phá vỡ chính sách bao vây, cô lập về kinh tế và ngoại giao của các nước đế quốc.
B. CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
Hãy khoanh tròn một chữ in hoa đứng trước câu trả lời đúng.
1. Nước Nga Xô viết bước vào thời kì hòa bình, xây dựng đất nước từ năm nào?
A. Năm 1920.
B. Năm 1921.
C. Năm 1922.
D. Năm 1924.
2. Nước Nga Xô viết đã từng trải qua bao nhiêu năm chiến tranh đế quốc và nội chiến?
A. Bốn năm chiến tranh đế quốc và ba năm nội chiến.
B. Năm năm chiến tranh đế quốc và ba năm nội chiến.
C. Bốn năm chiến tranh đế quốc và hai năm nội chiến.
D. Ba năm chiến tranh đế quốc và bốn năm nội chiến.
3. Thiệt hại trong cuộc chiến tranh đế quốc và nội chiến ở nước Nga Xô viết như thế nào so với năm 1913?
A. Bằng 1/5 toàn bộ tài sàn quốc gia năm 1913.
B Bằng 1/2 toàn bộ tài sản quốc gia năm 1913.
C. Bằng 1/3 toàn bộ tài sản quốc gia năm 1913.
D. Bằng 1/4 toàn bộ tài sản quốc gia năm 1913.
4. Đại hội lần thứ X của Đảng Bôn-sê-vích Nga vào thời gian nào?
A. Tháng 2 - 1920.
B. Tháng 3 - 1921.
C. Tháng 4 - 1922.
D. Tháng 5 - 1924.
5. Trong chính sách kinh tế mới đã thay thế chế độ tương thu lương thực thừa bằng:
A. Thuế lương thực nộp bằng tiền.
B. Thuế lương thực nộp bằng công lao động.
C. Thuế lương thực nộp bằng hiện vật.
D. Thuế lương thực nộp hàng tháng.
6. Từ việc quốc hữu hóa các xí nghiệp, nhà máy của tư sản trong chính sách cộng sản thời chiến, đến khi thực hiện chính sách kinh tế mới được thay đổi như thế nào?
A. Trả hết toàn bộ nhà máy, xí nghiệp cho giai cấp tư sản.
B. Cho phép tư nhân được thuê hoặc xây dựng những xí nghiệp loại nhỏ (dưới 20 công nhân).
C. Khuyến khích tư bản nước ngoài vào xây dựng nhà máy, xí nghiệp trong nước.
D. Xây dựng các nhà máy, xí nghiệp do giai cấp vô sản quản lí.
7. Chính sách kinh tế mới ở Nga được bắt đầu từ ngành nào?
A. Công nghiệp.
B. Thủ công nghiệp.
C. Thương nghiệp
D. Nông nghiệp
8. Nội dung nào sau đây không phải là nội dung của chính sách kinh tế mới?
A. Thay thế chế độ trưng thu lương thực thừa bằng thuế cố định.
B. Nhà nước tập trung khôi phục công nghiệp nặng.
C. Nhà nước kiểm soát toàn bộ nền công nghiệp.
D. Nhà nước nắm các mạch máu kinh tế.
9. Liên bang Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Xô viết được thành lập vào thời gian nào?
A. Tháng 12 năm 1924.
B. Tháng 12 năm 1925.
C. Tháng 12 năm 1922.
D. Tháng 4 năm 1922.
10. Bốn nước đầu tiên trong Liên bang Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết là:
A. Nga, U-crai-na, Bê-la-nét-xi-a và Ngoại Cáp-ca-dơ.
B. Nga, Bê-la-rút-xi-a, Ca-dắc-xtan và Ngoại cap-ca-dơ.
C. Nga, ư-crai-na, E-xtô-ni-a; U-crai-na và Lít-va.
D Nga, U-crai-na, Lít-va, Bê-la-rút-xi-a.
11. Ngày 21 - 01- 1924 diễn ra sự kiện gì ở Liên Xô?
A Đại hội lán thứ X của Đàng Bôn-sê-vích.
B Đại hội lần thứ nhất các Xô viết toàn Liên bang Nga.
C. Lê-nin qua đời.
D Liên Xô hoàn thành công cuộc khôi phục kinh tế.
12. Người kế tục cương vị lãnh đạo Đảng và Nhà nước Liên Xô từ năm 1924 đến năm 1953 là ai?
A. A-xta-kha-nốp
B. Xta-lin
C. Goóc-ba-chốp
D. Vran-ghen.
Câu 13. Kế hoạch 5 năm lần thứ nhất ở Liên Xô được tiến hành trong khoảng thời gian nào?
A. Từ năm 1926 đến năm 1930
B. Từ năm 1927 đến năm 1931
C. Từ năm 1928 đến năm 1932
D. Từ năm 1933 đến năm 1937
14. Nhiệm vụ cơ bản của kế hoạch 5 năm lần thứ nhất ở Liên Xô trong lĩnh vực nông nghiệp là gì?
A. Biên Liên Xô từ một nước nông nghiệp thành một nước công nghiệp.
B. Tiến hành tập thê hóa nông nghiệp.
C. Thực hiện công nghiệp hóa trong nông nghiệp.
D. Tất cả các nhiệm vụ trên.
15. Điểm giống nhau về thời gian trong kế hoạch 5 năm lần thứ nhất và lần thứ hai ở Liên Xô là:
A. Đều thực hiện trong 5 năm.
B. Đều hoàn thành kế hoạch trước thời hạn.
C. Đều hoàn thành trước thời hạn 6 tháng.
D. Đều hoàn thành trước thời hạn 9 tháng.
16. Năm 1937. sản lượng công nghiệp Liên Xô chiếm bao nhiêu % trong tổng sản phẩm quốc dân?
A. 87,4%.
B. 77,4%.
C. 80%.
D. 90%.
17. Liên Xô bước vào thời kì chiên tranh chống phát xít Đức vào thời
gian nào?
A. Tháng 5 - 1942.
B. Tháng 5-1941.
C. Tháng 6 - 1941.
D. Tháng 6 - 1942.
18. Từ năm 1922 đến năm 1925, Liên Xô đã được các cường quốc nào đặt quan hệ ngoại giao?
A. Đức, Anh, I-ta-li-a, Pháp, Nhật.
B. Đức, Mĩ, Anh, Pháp.
C. Mĩ, Anh, Pháp, I-ta-li-a, Trung QuốC.
D. Đức, Anh, Pháp, Mĩ, Nhật.
ĐÁP ÁN
| 1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
| B |
A |
D |
B |
C |
| 6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
| B |
D |
C |
C |
A |
| 11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
| C |
B |
C |
B |
D |
| 16 |
17 |
18 |
|
| B |
C |
A |
|