Phân tích quá trình chuyển hướng đi đến hoàn chỉnh chủ trương đặt nhiệm vụ giải phóng dân tộc lên hàng đầu của Đảng từ Hội nghị Trung ương tháng 11 - 1939 đến Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành Trung ương (5 - 1941).
Thứ nhất, Chiến tranh thế giời thứ hai bùng nổ, tình hình thế giới và trong nước có nhiều biến chuyển thuận lợi cho cách mạng nước ta: Pháp bị Đức tấn công, Chính phủ Pháp phải bỏ Pa-ri chạy sang ẩn náu ở nước Anh; Nhật Bản tấn công Trung Quốc, tiến gần tới biên giới Việt - Trung. Đứng trước bối cảnh đó, Đảng Cộng sản Đông Dương đã triệu tập Hội nghị Trung Ương lần thứ 6 (11 - 1939) nhằm đưa ra chủ trương mới cho phù hợp với hoàn cảnh:
+ Đặt vấn đề giải phóng dân tộc lên hàng đầu.
+ Xác định kẻ thù trước mắt là đế quốc và phát xít.
+ Tạm gác khẩu hiệu “cách mạng ruộng đất”, thay bằng khẩu hiệu tịch thu ruộng đất của bọn đế quốc, Việt gian chia cho dân nghèo.
+ Chuyển sang đấu tranh bí mật, bất hợp pháp và chủ trương thành lập mặt trận Thống nhất Dân tộc Phản đế Đông Dương để tập trung mọi lực lượng của dân tộc và nhiệm vụ chủ yếu.
- Thứ hai, đến năm 1940 khi Nhật tiến tới biên giới Việt - Trung, nhảy vào Lạng Sơn rồi đánh chiếm nước ta, thực dân Pháp đầu hàng Nhật rồi cùng với Nhật ra sức bóc lột nhân dân ta, Đảng Cộng sản Đông Dương đã triệu tập hội nghị Trung ương lần thứ 7(11 - 1940). Hội nghị cứ ra Ban Chấp hành Trung ương lâm thời và đề ra chủ trương trong tình hình mới: xác định kẻ thù chính của nhân dân Dông Dương là đế quốc Pháp - Nhật; quyết định duy trì đội du kích Bắc Sơn để xây dựng thành lực lượng vũ trang cách mạng; tiến tới thành lập căn cứ du kích; quyết định đình chỉ khởi nghĩa vũ trang ở Nam Kì vì thời cơ chưa chín muồi.
- Thứ ba, khi Liên Xô tham gia chống phát xít Đức làm thay đổi tính chất của chiến tranh thế giới, góp phần quan trọng vào tiêu diệt chủ nghĩa phát xít, Nhật đánh chiếm nhiều nước ở châu Á, rồi Việt Nam, cùng Pháp ra sức bóc lột nhân dân ta, khiến cho nhân dân ta chịu cảnh “một cô hai tròng” làm cho mâu thuần dân tộc càng lên cao thì Đảng Cộng sản Đông Dương lại triệu tập tiến hành Hội nghị Trung ương lần thứ 8 (5 - 1941) dưới sự chủ trì của Nguyễn Ái Quốc. Hội nghị đã một lần nữa đưa ra chủ trương phù hợp với hoàn cảnh mới:
+ Giương cao hơn nữa việc đạt vấn đề giải phóng dân tộc lên hàng đầu đã được thông qua từ Hội nghị Trung ương Đảng lần thứ 6(11 - 1939).
+ Xác định kẻ thù lúc này không phải là bọn đế quốc phát xít nói chung, mà là phát xít Nhật, Pháp và tay sai.
+ Tiếp tục gác khẩu hiệu “tịch thu ruộng đất của bọn địa chủ chia cho dân cày”, chỉ đưa ra khẩu hiệu “tịch thu ruộng đất của bọn đế quốc, Việt gian chia cho dân nghèo”, thực hiện giảm tô, giảm tức.
+ Quyết định thành lập Mặt trận Việt Minh thay cho Mặt trận Thống nhất Dân tộc Phản đế Đông Dương và giúp đỡ việc lập mặt trận ở Lào, Cam-pu-chia, thay tên các Hội Phản đế thành Hội Cứu quốc,...
Như vậy, căn cứ vào hoàn cảnh lịch sử thế giới và trong nước, Đảng Cộng sản Đông Dương đã kịp thời chủ động, sáng suốt điều chỉnh đường lối cách mạng Việt Nam, hoàn chỉnh chủ trương đặt nhiệm vụ giải phóng dân tộc lên hàng đầu của Đảng từ Hội nghị Trung ương tháng 11 — 1939 đến Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành Trung ương (5 - 1941), góp phần quyết định đến thắng lợi của Cách mạng tháng Tám năm 1945.