Luyện tập tóm tắt văn bản tự sự
1. Một bạn liệt kê những sự việc tiêu biểu và các nhân vật quan trọng như sau để tóm tắt truyện ngắn Lão Hạc:
(II) Con trai lão Hạc đi phu đồn điền cao su, lão chỉ còn lại “cậu Vàng”.
(1) Lão Hạc có một người con trai, một mảnh vườn và một con chó vàng.
(2) Lão mang tiền dành dụm được gửi ông giáo và nhờ ông trông coi mảnh vườn.
(3) Vì muốn để lại mảnh vườn cho con, lão phải bán con chó.
(4) Một hôm lão xin Binh Tư một ít bả chó.
(5) Cuộc sống mỗi ngày một khó khăn, lão kiếm được gì ăn nấy và bị ốm một trận khủng khiếp.
(6) Lão bỗng nhiên chết - cái chết thật dữ dội.
(7) Ông giáo rất buồn khi nghe Binh Tư kể chuyên ấy.
(8) Cả làng không hiểu vì sao lão chết, trừ Binh Tư và ông giáo.
- Nói chung bản liệt kê trên đã niêu các sự việc, nhân vật và một số chi tiết tiêu biểu (của truyện ngắn Lão Hạc) một cách tương đối đầy đủ. Tuy nhiên trình tự lại khá lộn xộn và không hợp lí.
- Cần sắp xếp lại theo trình tự:
(2) ->(1) ->(4) ->(3->(6) ->(5) ->(8) -> (7) -> (9).
- Dựa theo trình tự các sự việc chính đã xác định được, bằng lời văn của mình hãy viết văn bản tóm tắt truyện ngắn Lão Hạc. Chú ý thêm các từ ngữ chuyển tiêu| đề hoàn thiện đoạn văn tóm tắt.
2. Các nhân vật và các sự việc chính trong đoạn trích Tức nước vỡ bờ.
- Các nhân vật chính: chị Dậu, anh Dâu, cai lệ, người nhà lí trưởng.
- Các sự việc chính:
+ Chị Dậu vừa múc bát cháo lên cho chồng ăn, anh Dậu còn chưa kịp ăn thì tên cai lệ và người nhà lí trưởng xông vào đòi bắt trói;
+ Chị Dậu khẩn thiết van xin hai tên tay sai vì chồng mình vừa ốm nặng nhưng không được mà còn bị cai lệ đánh;
+ Tức quá, chị Dậu vùng lên quật ngã cả hai tên tay sai.
Nối kết các sự việc trên bảng các liên từ để hoàn thành đoạn văn tóm tắt Trong văn bản tóm tắt, cần làm nổi bật sự đối kháng giữa cai lệ và cbị Dậu, sức mạnh phản kháng của chị Dậu.
3*. Hai văn bản Tôi đi học và Trong lòng mẹ tuy là văn bản tự sự nhưng giàu tính trữ tình. Đối với văn bản tự sự, sự việc là quan trọng, kể chuyện là kể những sự việc và nhân vật trong Sự việc. Đối với văn bản trữ tình, tình cảm, cảm xúc là quan trọng, sự việc chỉ là cái cớ để bộc lộ tình cảm, cảm xúc. Trong hai văn bản trên vẫn có những sự việc và hành động của nhân vật nhưng nhà văn đã dồn nhiều vào việc diễn tả dòng cảm xúc, những suy nghĩ của nhân vật. Hơn nữa, trong lời kể, các sự việc lại xuất hiện không theo như câu chuyện xảy ra trong thực tế, thời gian liêr tục đảo ngược theo mạch hồi ức của nhân vật, các sự việc của hiện tại và quá khứ đan cài, hoán đổi trình tự nên rất khó sắp xếp cho đúng mạch diễn biến. Điều này là bình thường đối với tác phẩm tự sự hiện đại, nhất lại là những tác phẩm giàu tính trữ tình.