I. Tóm tắt văn bản tự sự
- Lựa chọn đúng nhất trong các ý của SGK (mục 1.2) là ý (b).
- Tóm tắt văn bản nói chung, tóm tắt văn bản tự sự nói riêng là việc làm xuất phát từ nhu cầu thực tế. Trong cuộc sống, nhiều trường hợp chúng ta muốn thông báo ngắn gọn nội dung một sự việc, một câu chuyện nào đó đã được biết cho người khác. Khi ấy, chúng ta cần đến thao tác tóm tắt.
Để thông báo những nội dung chính của một văn bản tự sự nào đó đến người khác, chúng ta cần đến thao tác tóm tắt văn bản tự sự.
Có thể hiểu ngắn gọn: Tóm tắt văn bản tự sự là ghi lại một cách ngắn gọn, trung thành những nội dung chính của văn bản tự sự.
II. Cách tóm tắt văn bản tự sự
1. Những yêu cáu đối với văn bản tóm tát
Đọc văn bản:
Vua Hùng thứ mười tám có người con gái đẹp tên là Mị Nương. Nhà vua muốn kén một chàng rể xứng đáng. Sơn Tinh và Thuỷ Tinh cùng một lúc đến cầu hôn. Cả hai người đều có tài, vua Hùng không biết gả con cho ai, hèn ra điều kiện thách đố đê (lễ bế lựa chọn. Sơn Tinh thắng cuộc, cưới Mị Nương rồi đưa về núi. Thuỷ Tinh tức giận dâng nước đánh Sơn Tinh nhưng bị thua. Từ đó hằng năm Thuỷ Tinh dâng nước đánh Sơn Tinh nhưng đều thất bại.
a) - Văn bản trên kê lại nội dung của văn bản Sơn Tinh, Thuỷ Tinh’,
- Có thể nhân ra điều đó vì đoạn văn trên phản ánh đúng nội dung của văn bản Sơn Tinh, Thuỷ Tinh.
b) Văn bản tóm tắt trên khác văn bản gốc ở chỗ: dung lượng nhỏ hơn, lời văn ngắn gọn hơn, các sự việc và nhân vật cũng chỉ có những yếu tố cần thiết nhất, quan trọng nhất.
c) Như vây, một văn bản tóm tắt phải đảm bảo giữ được nội dung chính của văn bản gốc: nhân vật chính, sự việc chính. Lời văn của văn bản tóm tắt là lời văn của người tóm tắt; lời văn của văn bản tóm tắt phải ngắn gọn. Tóm lại, văn bản tóm tắt truyền tải trung thành nội dung (sự việc, nhân vật) chính của tác phẩm trong một dung lượng ngắn hơn nhiều so với dung lượng của văn bản gốc.
2. Các bước tóm tắt văn bản
- Đọc văn bản, xác định chủ đề (việc xác định chủ đề văn bản sẽ quyết định việc lựa chọn nhân vật, sự việc,...)
- Xác định nội dung chính cần tóm tắt:
+ Nhân vật chính;
+ Sự viêc chính;
- Sắp xếp nhân vật, sự việc theo trật tự nhất định, phản ánh trung thành câu chuyệm được kể trong văn bản gốc;
- Viết bằng lời văn của mình nội dung cần tóm tắt.