I. Đọc - hiểu
1. Tác giả
Nhà thơ Thanh Hải (1930-1980) là bút danh của Phạm Bá Ngoãn, quê ở Phong Điền, thuộc Thừa Thiên - Huế. Ông là người có công lớn thắp sáng ngọn lửa thi ca cách mạng trong lòng miền Nam trong những năm dài đen tối, đầy máu và nước mắt dưới ách thống trị tàn bạo của anh em Ngô Đình Diệm, tay sai của đế quốc Mĩ.
Thơ của Thanh Hải có ngôn ngữ trong sáng, giàu âm điệu nhạc điệu, cảm xúc thiết tha, chân thành và lắng đọng:
“... Mộ anh trên đồi cao
Cành hoa này em hái
Vòng hoa này chị đơm
Cây bông hồng em ươm
Em trồng vào trước cửa ...
Trên mộ người Cộng sản
Bông hồng đỏ và đỏ
Như mán nở thành hoa...”
(“Mồ anh hoa nở’’- 1955)
Thanh Hải sở trường về thơ năm chữ. Sáng tác thơ của ông gồm có: “Những đồng chí trung kiên”, “Huế mùa xuân”, “Dấu võng Trường Sơn”, ... Các bài thơ: “Mồ anh hoa ncP, “Cháu nhớ Bác Hồ”, “Mùa xuân nho nhỏ”, ... là những bài thơ kiệt tác làm vẻ vang một hồn thơ xứ Huế.
2. Xuất xứ, chủ đề
Bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” được Thanh Hải viết vào tháng 11 năm 1980, khi còn nằm trên giường bệnh, một tháng trước lúc qua đời.
Bài thơ ca ngợi vẻ đẹp và khí thế của đất nước vào xuân, thể hiện khát vọng và tình yêu thiết tha được trọn đời hiến dáng cho quê hương đất nước.