Hướng dẫn học Văn 8, Chiếc lá cuối cùng

Thứ hai - 16/09/2019 12:21
Hướng dẫn học Văn 8, Chiếc lá cuối cùng
Chiếc lá cuối cùng
(Trích - O Hen-ri)
A. TÌM HIỂU CHUNG
I. Tác giả
O Hen-ri (1862 - 1910) là nhà văn Mĩ chuyên viết truyện ngắn. Nhiều truyện của ông đã để lại trong bạn đọc những ấn tượng sâu sắc như: Căn gác xếp, Tên cảnh sát và gỡ lang thang, Quà tặng của các đạo sĩ,...

II. Thể loại
Tác phẩm này thuộc thể loại truyện ngắn (Xem bài Tôi đi học).

III. Tóm tắt
Xiu và Giôn-xi là hai nữ hoạ sĩ trẻ. Giôn-xi bị bênh sưng phổi rất nặng. Cô tuyệt vọng không muốn sống nữa. Cô chỉ đợi chiếc lá cuối cùng rụng xuống là sẽ lìa đời. Biết được ý nghĩ điên rồ đó, cụ Bơ-men, một hoạ sĩ già đã thức suốt đêm mưa gió để vẽ chiếc lá thường xuân. Chiếc lá cuối cùng không rụng đã làm cho Giôn-xi suy nghĩ lại, cô hi vọng và muốn được sống, được sáng tạo. Giôn-xi đã từ cõi chết trở về. Trong khi đó, cụ Bơ-men đã chết vì sáng tạo kiệt tác chiếc lá cuối cùng để cứu Giôn-xi.

B. GIÁ TRỊ TÁC PHẨM
I. Nội dung
1. Những chi tiết trong văn bản nói lên tấm lòng thương yêu và hành động cao cả của cụ Bơ-men với Giôn-xi:
- Cụ Bơ-men và Xiu “sợ sệt ngộ ra ngoài cửa sổ, nhìn cây thường xuân. Rồi họ nhìn nhau một lát, chẳng nói năng gì”.
- Cụ Bơ-men đã âm thầm vẽ chiếc lá trong đêm lạnh buốt và mưa gió.
Nhà văn bỏ qua không kể sự việc cụ đã vẽ chiếc lá trên tường trong đêm mưa tuyết chính là yếu tố gây bất ngờ, xúc động cho người đọc.
Có thể em chiếc lá cụ Bơ-men vẽ là một kiệt tác vì nó không chỉ rít sinh động khiến Giôn-xi tưởng đó là chiếc lá thường xuân thật; mà còn được vẽ bằng cả tình thương yêu con người của cụ, và bức tranh (chiếc lá) đã đem lại sự sống cho Giôn-xi.

2. Những chi tiết khẳng định Xiu không hề được cụ Bơ-men cho biết sẽ vẽ chiếc lá để thay cho chiếc lá cuối cùng:
- Trước đó hai người chẳng nói năng gì khi cụ Bơ-men làm người mẫu cho Xiu vẽ.
- Khi Giôn-xi đòi kéo mành lên, Xiu làm theo một cách chán nản.
- Chính Xiu cũng ngạc cùng với Giôn-xi khi thấy: "Sau trận mưa vùi dập và nhũn; cơn gió phũ phàng... vẫn còn một chiếc lá thường xuân bám trên bức tường gạch”.Chỉ khi bác sĩ nói, Xiu mới biết là cụ Bơ-men bị ốm.
Nếu Xiu biết trước ý định của cụ Bơ-men, câu chuyện sẽ không còn hấp dẫn  chẳng còn yếu tố bất ngờ.  
Tâm trạng của Giôn-xi là tâm trạng của một người bệnh, thường hay ám ảnh về một điều gì đó, cho nên khi biết Giôn-xi tin rằng chiếc lá cuối cùng rụng xuống là cô sẽ buông xuôi, người đọc rất căng thẳng:
Nguyên nhân khiến tâm trạng cụ Giôn-xi hồi sinh là sự hiên diện của chiếc lá trong điều kiện thiên nhiên khắc nghiệt.
Nhà văn kết thúc truyện bằng lời kể của Xiu, không cho Giôn-xi nói gì thêm để mỗi người tự có hình dung, dự đoán theo cách của riêng mình.

3. Đoạn trích Chiếc lá cuối cùng có hai lần đảo ngược tình huống gây bất ngờ:
- Giôn-xi bị ốm và rất tuyệt vọng, nằm chờ chết. Thế mà cô khoẻ lại.
  • Cụ Bơ-men khoẻ mạnh, chỉ bị ốm có hai ngày, nhưng cụ đã đột ngột ra đi.
Chính nghệ thuật đảo ngược tình huống đã gây hứng thú cho người đọc.

II.Nghệ thuật
Truyện có lối kể hấp dẫn với nhiều tình tiết bất ngờ, thú vị được sắp xếp khéo léo theo kết cấu đảo ngược tình huống hai lần. Chân dung tâm lí nhân vật cũng được miêu tả một cách tinh tế và sâu sắc.

III. Ý nghĩa
Truyện ngợi ca tình thương yêu cao cả và lòng vị tha giữa những con người nghèo khổ trong xã hội Mĩ.

  Ý kiến bạn đọc

Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây