A. KIẾN THỨC CƠ BẢN
I. TÌNH HÌNH CÁC NƯỚC ĐÔNG NAM Á SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT
1. Tình hình kinh tế, chính trị-xã hội
- Sau Chiến tranh thế giới thứ nhất, chính sách khai thác và bóc lột thuộc địa của thực dân phương Tây đã tác động mạnh mẽ đến tình hình các nước Đông Nam Á. Những chuyển biến quan trọng về kinh tế, chính trị, xã hội đã diễn ra ở hầu khắp các nước trong khu vực.
- Cùng với nhưng chuyên biến trong nước, thắng lợi của Cách mạng tháng Mười Nga và cao trào cách mạng thế giới đã tác động mạnh mẽ đến phong trào độc lập dân tộc ở Đông Nam Á.
2. Khái quát chung về phong trào độc lập dân tộc ở Đông Nam Á
- Sau Chiến tranh thế giới thứ nhất, phong trào độc lập dân tộc phát triển từ hầu khắp các nước Đông Nam Á. So với những năm đầu thế kỉ XX, phong trào dân tộc tư sản có những bước tiến rõ rệt cùng với sự lớn mạnh của giai cấp tư sản dân tộc.
- Từ thập niên 20, giai cấp vô sản trẻ tuổi ở Đông Nam Á bắt đầu trưởng thành. Hàng loạt các Đảng Cộng sản được thành lập, mở đầu là Đảng Cộng sản In-đô-nê-xi-a (tháng 5-1920). Tiếp theo, trong năm 1930, các Đảng Cộng sản lần lượt ra đời ở Việt Nam, Mã Lai, Xiêm và Phi-líp-pin.
II. PHONG TRÀO ĐỘC LẬP DÂN TỘC Ở IN-ĐÔ-NÊ-XI-A
1. Phong trào độc lập dân tộc trong thập niên 20 của thế kỉ XX
- Sau Chiến tranh thế giới thứ nhất, sự phát triển của phong trào công nhân và việc truyền bá chủ nghĩa Mác-Lê nin vào In-đô-nê-xi-a đã dẫn tới việc thành lập Đảng Cộng sản In-đô-nê-xi-a vào tháng 5-1920.
- Đảng Cộng sản đã lãnh đạo cuộc khởi nghĩa vũ trang ở Gia-va và Xu-ma-tơ-ra trong những năm 1926-1927. Cuộc khởi nghĩa thất bại nhưng đã làm rung chuyển nền thống trị của thực dân Hà Lan ở In-đô-nê-xi-a.
- Từ năm 1927, sau thất bại của Đảng Cộng sản, quyền lãnh đạo phong trào cách mạng chuyển vào tay Đảng Dân tộc của giai cấp tư sản, đứng đầu là Ác-mét-xu-các-nô. Với chủ trương đoàn kết các lực lượng dân tộc, chống đế quốc, đấu tranh bằng con đường hòa bình, bằng phong trào bất hợp tác với chính quyền thực dân, Đảng Dân tộc đã nhanh chóng trở thành lực lượng dẫn dắt phong trào giải phóng dân tộc ở In-đô-nê-xi-a.
2. Phong trào độc lập dân tộc trong thập niên 30 của thế kỉ XX
- Đầu thập niên 30, phong trào đấu tranh chống thực dân Hà Lan tiếp tục bùng nổ lan rộng khắp các đảo In-đô-nê-xi-a, tiêu biểu là cuộc khởi nghĩa của các thủy binh ở cảng Su-ra-bay-a vào năm 1933.
- Sau khi khủng bố tàn khốc những người khởi nghĩa, chính quyền thực dân tăng cường đàn áp, bắt giữ các lãnh tụ Đảng Dân tộc và đặt Đảng ra ngoài vòng pháp luật.
- Cuối thập niên 30, trước nguy cơ của chủ nghĩa phát xít, những người cộng sản đã kết hợp với Đảng In-đô-nê-xi-a, thành lập Mặt trận thống nhất chống phát xít với tên gọi Liên minh chính trị In-đô-nê-xi-a.
III. PHONG TRÀO CHỐNG THỰC DÂN PHÁP Ở LÀO VÀ CAM-PU-CHIA
1. Phong trào chống Pháp trong những năm 20 của thế kỉ XX
- Sau Chiến tranh thế giới thứ nhất, thực dân Pháp tăng cường chính sách khai thác thuộc địa, nhất là ở các nước Đông Dương, chính sách khai thác tàn bạo và chế độ thuế khóa, lao dịch nặng nề đã làm bùng nổ phong trào đấu tranh chống Pháp ở các nước Đông Dương.
- Ở Lào, tiêu biểu là cuộc khởi nghĩa Ong Kẹo và Kom-ma-đam tiếp diễn trong hơn 30 năm đầu thế kỉ XX.
- Ở Cam-pu-chia, tiêu biểu là cuộc nổi dậy của nông dân Công-pông-chơ-năng.
2. Phong trào chống Pháp trong những năm 30 của thế kỉ XX
- Từ năm 1930, sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam (từ tháng 10-1930 là Đảng Cộng sản Đông Dương) đã mở ra thời kì mới của phong trào cách mạng ở Đông Dương. Những cơ sở bí mật đầu tiên của Đảng đã được thành lập ở Lào và Cam-pu-chia. Sau thất bại của phong trào Xô viết Nghệ-Tĩnh ở Việt Nam, thực dân Pháp tập trung lực lượng, đàn áp dã man những người cộng sản, phá vỡ các cơ sở cách mạng ở hai nước này.
- Trong những năm 1936-1939, Mặt trận Dân chủ Đông Dương được thành lập, tập hợp các tầng lớp nhân dân đấu tranh chống bọn phản động thuộc địa, chống phát xít, chống chiến tranh. Tháng 9-1940, phong trào cách mạng Lào, Cam-pu-chia chuyển sang giai đoạn chống phát xít Nhật và thực dân Pháp.
IV. CUỘC ĐẤU TRANH CHỐNG THỰC DÂN ANH Ở MÃ LAI VÀ MIẾN ĐIỆN
1. Phong trào chống thực dân Anh ở Mã Lai
- Từ đầu thế kỉ XX phong trào đấu tranh chống thực dân Anh đã lan rộng trên khắp bán đảo Mã Lai. Ách áp bức bóc lột nặng nề của chủ nghĩa thực dân, gánh nặng nợ nần chồng chất đã làm bùng nổ những cuộc đấu tranh của nông dân người Mã Lai bản địa và người Mã Lai gốc Hoa, gốc Ấn. Giai cấp tư sản dân tộc thông qua tổ chức Đại hội toàn Mã Lai đã lên tiếng đấu tranh đòi dùng tiếng Mã Lai trong nhà trường, đòi thực hiện tự do dân chủ trong kinh doanh. Nhiều cuộc bãi công lớn của công nhân bùng nổ đòi tăng lương, cải thiện điều kiện làm việc.
- Tháng 4-1930, Đảng Cộng sản Mã Lai được thành lập. Sự kiện này đã tác động đến sự phát triển của phong trào công nhân. Trong những năm 1934-1936, các cuộc tổng bãi công của công nhân liên tiếp diễn ra, chính quyền thực dân buộc phải đi đến thỏa thuận tăng lương cho công nhân.
2. Phong trào chống thực dân Anh ở Miến Điện
- Vào đầu thế kỉ XX, các nhà sư trẻ đứng đầu là ốt-ta-ma đã khởi xướng phong trào bất hợp tác, không đóng thuế và tẩy chay hàng hóa Anh. Phong trào lôi cuốn đông đảo các tầng lớp nhân dân tham gia.
- Trong thập niên 30, học sinh, sinh viên Miến Điện đã phát động Phong trào Tha-kin (phong trào của những người làm chủ đất nước) đòi cải cách quy chế đại học, thành lập trường học riêng cho Miến Điện, đòi tách Miến Điện ra khỏi Ấn Độ và được quyền tự trị. Trước áp lực đấu tranh mạnh mẽ của quần chúng, năm 1937 Miến Điện được tách ra khỏi Ấn Độ, chấm dứt hơn nửa thế kỉ là một tỉnh của Ấn Độ thuộc Anh.
V. CUỘC CÁCH MẠNG NĂM 1932 Ở XIÊM (THÁI LAN)
- Mặc dù là nước duy nhất ở Đông Nam Á không bị rơi vào tình trạng thuộc địa, nhưng trên thực tế nước Xiêm cũng không giữ được trọn vẹn nền độc lập của mình và phải phụ thuộc về nhiều mặt vào Anh và Pháp. Sự bất mãn của các tầng lớp trong xã hội đối với chế độ quân chủ Ra-ma VII ngày một tăng.
- Mùa hè năm 1932, một cuộc cách mạng đã nổ ra ở Băng Cốc dưới sự lãnh đạo của giai Cấp tư sản, đứng đầu là Phi-đi Pha-nô-mi-ông.
- Cách mạng năm 1932 đã thay thế chế độ quân chủ chuyên chê bằng chế độ quân chủ lập hiến, tạo điều kiện tiến hành các cải cách theo hướng tư sản, mở ra một thời kì phát triển mới của Xiêm.
B. CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
Hãy khoanh tròn một chữ in hoa đứng trước câu trả lời đúng.
1. Trong những thập niên đầu thế kỉ XX, các nước Đông Nam Á bị cuốn vào hệ thống kinh tế của chủ nghĩa tư bản thế giới như thế nào?
A. Kinh tế phát triển mạnh mẽ theo hướng tư bản chủ nghĩa.
B. Kinh tế hội nhập với các nước tư bản chủ nghĩa .
C. Trở thành thị trường tiêu thụ hàng hóa và là nơi cung cấp nguyên liệu cho các nước tư bản chủ nghĩa.
D. Tất cả đều đúng.
2. Những thập niên đầu thế kỉ XX, kinh tế Đông Nam Á hội nhập vào các nước tư bản chủ nghĩa. đặc điểm của sự hội nhập này người ta gọi là :
A. Sự hội nhập bình đẳng và hai bên cùng có lợi.
B. Sự hội nhập cưỡng chế.
C. Sự hội nhập đa phương.
D. Sự hội nhập mở cửa.
3. Đặc trưng cơ bản về thể chế chính trị ở các nước Đông Nam Á những thập niên đầu thế kỉ XX là gì?
A. Trở thành thuộc địa, hoặc nửa thuộc địa, nửa phong kiến.
B. Bị chính quyền thực dân khống chế.
C. Tồn tại chế độ quân chủ chuyên chế.
D. Tồn tại chế độ cộng hòa tư sản.
4. Giai cấp nào ở Đông Nam Á lớn mạnh cùng với sự phát triển của kinh tế công thương nghiệp?
A. Giai cấp công nhân.
B. Giai cấp nông dân.
C. Giai cấp tư sản dân tộc.
D. Giai cấp tư sản mại bản.
5. Mục tiêu đấu tranh của giai cấp tư sản dân tộc ở các nước Đông Nam sau Chiến tranh thế giới thứ nhất là:
A. Khai trí để chấn hưng quốc gia.
B. Giành độc lập dân tộc.
C. Đòi quyền tự do trong kinh doanh.
D. Đòi các quyền dân sinh dân chủ.
6. Đảng Cộng sản nước nào được thành lập đầu tiên ở Đông Nam Á?
A. Đảng Cộng sản Việt Nam.
B. Đảng Cộng sản Phi-lip-pin.
C. Đảng Cộng sản Mã Lai.
D. Đảng Cộng sản In-đô-nê-xi-a.
7. Trong năm 1930, Đảng Cộng sản lần lượt ra đời ở các nước nào thuộc Đông Nam Á?
A. Đảng Cộng sản Việt Nam, Mã Lai, Xiêm, Phi-lip-pin.
B. Đảng Cộng sản Việt Nam, In-đô-nê-xi-a, Xiêm.
C. Đảng Cộng sản Việt Nam, Lào, Cam-pu-chia, In-đô-nê-xi-a.
D. Đảng Cộng sản Việt Nam, Phi-lip-pin, Xin-ga-po.
8. Phong trào đấu tranh của giai cấp nào diễn ra sôi nỗi ở In-đô-nê- xi-a trong những năm 1920 - 1925?
A. Công nhân, nông dân và tư sản dân tộc.
B. Tư sản dân tộc, tiểu tư sản.
C. Công nhân, nông dân.
D. Công nhân, nông dân và tiểu tư sản.
9. Đảng Cộng sản In-đô-nê-xi-a đã phát động khởi nghĩa vũ trang ở Gia-va và Xu-ma-tơ-ra vào thời gian nào?
A. Những năm 1920 - 1925.
B. Những năm 1922 - 1924.
C. Những năm 1922 - 1926.
D. Những năm 1926 - 1927.
10. Từ năm 1927, quyền lãnh đạo cách mạng ở In-đô-nê-xi-a chuyển vào tay giai cấp nào?
A. Giai cấp công nhân.
B. Giai cấp tư sản dân tộc.
C. Giai cấp nông dân.
D. Giai cấp địa chủ phong kiến.
11. Năm 1927, Ác-nét Xu-các-nô là lãnh tụ của dảng nào ở In-dô-nè-xi-a?
A. Đảng Cộng sản.
B. Đảng Quốc đại.
C. Đảng Dân tộc.
D. Đảng Bảo thủ.
12. Phong trào cách mạng ở In-đô-nê-xi-a tạm thời lắng xuống trong khoảng thời gian nào?
A. Những năm 1929 - 1933.
B. Những năm 1933 - 1937.
C. Những năm 1932 - 1935.
D. Đầu thập niên 30 thế kỉ XX.
13. Cuối thập niên 30 của thế kỉ XX, những người cộng sản đã kết hợp với Đảng In-đô-nê-xi-a thành lập tổ chức nào?
A. Mặt trận dân tộc thống nhất In-đô-nê-xi-a.
B. Liên minh chính trị In-đô-nê-xi-a.
C. Liên minh dân tộc In-đô-nê-xi- a.
D. Mặt trận dân chủ In-đô-nê-xi-a.
14. Sau Chiến tranh thế giới thứ nhất, nơi nào được coi là thuộc địa quan trọng và giàu có nhất trong các thuộc địa của Pháp?
A. Đông Nam Á.
B. Việt Nam.
C. Các nước Đông Dương.
D. Châu Phi.
15. Trong những năm 1936 - 1939, Mặt trận nào được thành lập ở Dôĩug Dương?
A. Mặt trân Dân chủ Đông Dương.
B. Mặt trận Dân tộc Đông Dương.
C. Mặt trân Phản đế Đông Dương.
D. Mặt trận Dân tộc Thống nhất Phản đế Đông Dương.
16. Đầu thế kỉ XX, phong trào đấu tranh của nhân dân Mã Lai chống bọn thực dân nào?
A. Thực dân Pháp.
B. Thực dân Tây Ban Nha.
C. Thực dân Bồ Đào Nha.
D. Thực dân Anh.
17. Đảng Cộng sản Mã Lai được thành lập vào thời gian nào?
A. Tháng 6 – 1930
B. Tháng 8 – 1930
C. Tháng 4 – 1930
D. Tháng 2 – 1930
18. Những năm đầu thế kỉ XX đã diễn ra nhưng cuộc nổi dậy của các giai cấp và tầng lớp nào ở Miến Diện chống thực dân Anh?
A. Nông dân, công nhân nông nghiệp và binh lính.
B. Nông dân, thợ chủ công và binh lính.
C. Công nhân, nông dân và thợ thủ công.
D. công nhân, nông dân và thợ thủ công.
19. Trong thập niên 30 thế kỉ XX, tầng lớp nào ở Miến Điện phát động phong trào Tha-kin?
A. Tiểu tư sản.
B. Học sinh, sinh viên.
C. Dân nghèo thành thị.
D. Binh lính.
20. Mùa hè năm 1932, một cuộc cách mạng đã xảy ra ở Băng Cốc (Thái Lan) dưới sự lãnh đạo của giai cấp nào?
A. Tư sản.
B. Vô sản.
C. Nông dân.
D. Địa chủ phong kiến.
21. Ác-mít Xu-các-nô là lãnh tụ của nước nào?
A. Xiêm (Thái Lan).
B. In-đô-nê-xi-a.
C. Miến Điện.
D. Mã Lai.
22. Nhóm ôn hòa Pắc Chuông, Sơn Ngọc Thành thuộc nước nào ở Đông Nam Á?
A. In-đô-nê-xi-a.
B. Xiêm (Thái Lan).
C. Cam-Pu-Chia.
D. Lào.
23. Ủy ban Cách mạng Cô-manh-đan được thành lập để lãnh đạo phong trào cách mạng nước nào ở Đông Nam Á.
A. Lào.
B. Cam-pu-chia.
C. Miến Điện
D. Mã Lai.
24. Nhà sư trẻ tuổi Ôt-tô-ma đã khởi xướng phong trào bất hợp tác, không đóng thuế, tẩy chay hàng Anh. Ông là người nước nào?
A. Miến Điện.
B. Mã Lai.
C. In-đô-nê-xi-a.
D. Xiêm (Thái Lan).
ĐÁP ÁN
| 1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
| C |
B |
B |
C |
B |
| 6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
| D |
A |
C |
D |
B |
| 11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
| C |
B |
B |
C |
A |
| 16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
| D |
C |
A |
B |
A |
| 21 |
22 |
23 |
24 |
|
| B |
C |
D |
A |
|