Câu hỏi 1 trang 51. Dựa vào thông tin ở trên, kết hợp khai thác lược đồ hình 1 (tr53), hãy mô tả vị trí địa lí của khu vực Đông Nam Á
Trả lời:
- Vị trí địa lí của Đông Nam Á:
+ Nằm ở phía Đông Nam của châu Á.
+ Án ngữ ở vị trí ngã tư đường giao thông quốc tế (Đông Nam Á là cầu nối giữa 2 đại dương: Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương; đồng thời là cầu nối giữa 2 lục địa (lục địa Á – Âu và lục địa Ôxtrâylia).
Câu hỏi 2 trang 53. Hãy chỉ và kể tên một số quốc gia sơ kì ở Đông Nam Á trên lược đồ hình 1 (tr.53).
Trả lời:
Một số quốc gia sơ kì ở Đông Nam Á là: Âu Lạc, Lâm Ấp; Phù Nam; Sri Kse-tra; Dva-ra-va-ti; Ha-ri-pun-giay-a; Chân lạp; Tam-bra-lin-ga; Lang-ka-su-ka; Ma-lay; Ta-ru-ma; Ka-lin-ga.
Câu hỏi 3 trang 53. Các tư liệu (tr. 53) và hình 2, 3 chứng tỏ điều gì về giao lưu thương mại của các quốc gia sơ kì Đông Nam Á vào những thế kỉ đầu Công nguyên.
Trả lời:
Hoạt động thương mại, đặc biệt là buôn bán bằng đường biển rất phát triển.
- Thị trường buôn bán rộng mở, trong đó:
+ Buôn bán giữa các quốc gia Đông Nam Á với nhau (được chứng minh qua đoạn tư liệu số 2 “ở Thái Lan, tại di chỉ khảo cổ Pông-tuc, đã phát hiện được 2 cánh hoa dát vàng, rất giống với mảnh vàng ở Óc Eo (khu vực Nam Bộ của Việt Nam hiện nay).
+ Buôn bán giữa các quốc gia Đông Nam Á với bên ngoài (được chứng minh qua đoạn tư liệu số 1: ở phía Đông đảo Booc-nê-ô phát hiện các hiện vật của Ấn Độ và nhà Hán (Trung Quốc); và đoạn tư liệu số 2: tại di di chỉ khảo cổ Pông-tuc (Thái Lan) tìm thấy 1 chiếc đèn lồng kiểu La Mã).
Luyện tập và vận dụng 1 trang 53. Tác động của việc giao lưu thương mại đối với sự ra đời của các quốc gia sơ kỳ Đông Nam Á như thế nào?
Trả lời:
Tác động của việc giao lưu thương mại đối với sự ra đời của các quốc gia sơ kỳ Đông Nam Á:
- Mang lại kinh tế cao, có khả năng cung cấp một khối lượng lớn lúa gạo, cá, sản phẩm thủ công (vải, hàng sơn, đồ sứ, thuốc nhuộm, chế phẩm kim khí v.v...) và nhất là những sản vật thiên nhiên (các loại gỗ quý, hương liệu, gia vị, đá quý, ngọc trai, cánh kiến ...).
- Hình thành những vùng kinh tế quan trọng, mang lại sự phát triển thịnh vượng của nền kinh tế khu vực
- Cùng với sự phát triển kinh tế và với quá trình xác lập các quốc gia “dân tộc”, văn hoá dân tộc cũng dần được hình thành. Sau một thời gian tiếp thu và chọn lọc, các dân tộc Đông Nam Á đã xây dựng được một nền văn hoá riêng của mình và đóng góp vào kho tàng văn hoá chung của loài người những giá trị tinh thần độc đáo.
Luyện tập và vận dụng 2 trang 53. Sưu tầm thêm thông tin từ sách, báo, internet về quá trình hình thành của một quốc gia sơ kỳ ở Đông Nam Á mà em thích và chia sẻ với bạn.
Trả lời:
Giới thiệu Vương quốc Phù Nam
- Trên cơ sở văn hóa Óc Eo và sự ảnh hưởng của văn hóa Ấn Độ, khoảng thế kỉ I, Vương quốc cổ Phù Nam được thành lập, có phạm vi lãnh thổ chủ yếu thuộc Nam Bộ Việt Nam hiện nay.
- Từ thế kỉ III đến thế kỉ V, Phù Nam trở thành một trong những đế chế mạnh nhất trong khu vực Đông Nam Á.
- Cư dân Phù Nam sản xuất nông nghiệp, kết hợp với nghề thủ công, đánh cá và buôn bán. Ngoại thương trên biển rất phát triển.
- Tập quán phổ biến của cư dân Phù Nam là ở nhà sàn. Phật giáo và Ấn Độ giáo được sùng tín. Nghệ thuật ca, múa nhạc phát triển. Xã hội có sự phân hóa giàu – nghèo thành các tầng lớp quý tộc, bình dân và nô lệ.
- Cuối thế kỉ VI, Phù Nam suy yếu, bị Chân Lạp thôn tính.
Luyện tập và vận dụng 3 trang 53. Sưu tầm những câu thành ngữ, tục ngữ của người Việt lên quan đến lúa, gạo.
Trả lời:
- Một số câu thành ngữ, tục ngữ của người Việt liên quan đến lúa, gạo:
(1) Chuột sa chĩnh gạo
(2) Cơm hẩm cà thiu
(3) Cơm hàng cháo chợ
(4) Cơm không ăn gạo còn đó
(5) Cơm là gạo áo là tiền
(6) “Tháng sáu mà cấy mạ già
Thà rằng công cấy ở nhà ãm con.
Tháng chạp mà cấy mạ non
Thà rằng công cấy ãm con ở nhà”.
(7) “Còn gạo không biết ăn dè
Đến khi hết gạo ăn dè chẳng ra”
(8) “Thấy nếp thì lại thèm xôi
Ngồi bên thúng gạo nhớ nồi cơm thơm
Hai tay xới xới đơm đơm
Công ai cày cấy sớm hôm đó mà”
(9) “Cơm sôi to lửa thì ngon
Cháo sôi to lửa thì còn nồi không”
(10) “Muốn cho lúa nảy bông to,
Cày sâu bừa bĩ phân tro cho nhiều”
(11) Cần Thơ gạo trắng nước trong
Ai đi đến đó lòng không muốn về
(12) Trâu ơi ta bảo trâu này,
Trâu ra ngoài ruộng trâu cày với ta.
Cấy cày giữ nghiệp nông gia.
Ta đây trâu đấy, ai mà quản công!
(13) Bao giờ cây lúa còn bông
Thì còn ngọn cỏ ngoài đồng trâu ăn
(14) Ăn trái nhớ kẻ trồng cây
Ăn gạo nhớ kẻ đâm xay giần sang.