* Trước khi đọc
Câu 1 - Trang 94: Em đã từng xem những bộ phim nào nói về sự sống trên Trái Đất? Hãy chia sẻ điều em tâm đắc về một trong những bộ phim ấy.
Trả lời:
- Một số bộ phim nói về sự sống trên Trái Đất: Cowspiracy, Chasing Coral (2017), My Octopus Teacher (2020)…
- Chia sẻ: Cowspiracy: The Sustainability Secret (2014). Tạm dịch: Thuyết âm mưu bò: Bí mật của sự bền vững. Đạo diễn: Kip Andersen, Keegan Kuhn.
Câu 2 - Trang 94: Trong những năm gần đây, khi bàn về môi trường tự nhiên trên Trái Đất, có một số cụm từ hay hình ảnh được các phương tiện truyền thông nhắc đến rất nhiều lần. Theo tìm hiểu của em, đó là những cụm từ hay hình ảnh nào?
Trả lời:
- Cụm từ: Ngày Trái Đất, Môi trường xanh - sạch - đẹp, Bảo vệ rừng - lá phổi xanh của Trái Đất, ô nhiễm môi trường, Trái Đất nóng lên, băng tan,…
- Hình ảnh: Các dòng sông bị cạn khô nước, các loài động vật có nguy cơ tuyệt chủng,…
* Đọc văn bản
1. Theo dõi: Tác giả cho biết điều gì về bố cục và quy mô phản ánh của bộ phim?
Trả lời:
- Bộ phim được xây dựng hết sức kì công, có phạm vi bao quát lớn, gồm 8 tập.
2. Hình dung: Vẻ đẹp ở các cảnh phim hiện lên như thế nào qua lời miêu tả của tác giả văn bản?
Trả lời:
Vẻ đẹp ở các cảnh phim hiện lên đẹp đẽ, choáng ngợp và đầy chân thật. Những con vật được đưa lên phim như thể bước ra từ bộ phim hoạt hình của hãng Pixar.
3. Theo dõi: Nội dung nào của bộ phim được nhắc đến trong đoạn này?
Trả lời:
Nội dung được nhắc đến là những vẻ đẹp ngoạn mục của thế giới tự nhiên hoang dã và những con số, lời cảnh báo đau lòng của các nhà làm phim , của các nhà khoa học về hành tinh của chúng ta
4. Suy luận: Em nghĩ như thế nào về khả năng tác động của bộ phim qua những gì được tác giả văn bản nhắc đến ở đoạn này?
Trả lời:
Qua những gì được văn bản nhắc đến ở đoạn này, bộ phim phản ánh thực tế ô nhiễm và suy thoái của môi trường đang đe dọa đến môi trường sống của con người. Từ đó cảnh tỉnh loài người hãy ý thức về những hành động và quyết định của bản thân, nhận ra tầm quan trọng của nhiệm vụ bảo vệ môi trường.
5. Chú ý: Sự so sánh ở đây có ý nghĩa gì đối với việc đánh giá về bộ phim?
Trả lời:
- Khiến cho bộ phim trở nên nổi bật và khác biệt so với những phim khác cùng đề tài.
6. Chú ý: Việc trích dẫn ở đây có ý nghĩa gì?
Trả lời:
Việc trích dẫn khiến thông tin đưa ra trở nên xác thực và thể hiện rõ ràng quan điểm của cá nhân, cũng là người làm ra bộ phim tư liệu.
7. Chú ý: Cách kết thúc văn bản có gì đặc biệt?
Trả lời:
- Cách kết thúc của văn bản khiến cho người đọc thêm một lần nữa ấn tượng về quy mô và sự công phu mà những người làm phim đã bỏ ra để xây dựng lên một tác phẩm lịch sử. Qua đó, tăng tính xác thực cho những tư liệu và thông điệp mà bộ phim hướng tới, kêu gọi mọi người hãy bảo vệ môi trường trước khi quá muộn.
* Sau khi đọc
Nội dung chính: Văn bản giới thiệu loạt phim tài liệu “Hành tinh của chúng ta” – một bộ phim nói về sự sống trên Trái Đất của nhà sản xuất A-lớt-xtơ Phơ-dơ-gheo (Alastair Fothergill).
Câu 1 - Trang 98: Văn bản Choáng ngợp và đau đớn những cảnh báo từ loạt phim “Hành tinh của chúng ta” thuộc kiểu văn bản gì? Nêu căn cứ cho phép em xác định như vậy.
Trả lời:
- Thuộc kiểu văn bản giới thiệu một bộ phim.
- Căn cứ để xác định: Văn bản có giới thiệu về nhà sản xuất, năm phát hành, các thành viên chủ chốt của đoàn làm phim, nội dung phim, những giá trị nổi bật của phim, nghĩa là mang đầy đủ những đặc điểm của kiểu văn bản giới thiệu một bộ phim.
Câu 2 - Trang 98: Tóm tắt những thông tin cơ bản về loạt phim Hành tinh của chúng ta được tác giả văn bản cung cấp. Theo em, tác giả muốn người đọc chú ý đặc biệt tới thông tin nào?
Trả lời:
Tóm tắt những thông tin cơ bản về loạt phim Hành tinh của chúng ta được tác giả văn bản cung cấp:
- Thiên nhiên xung quanh ta rất phong phú và đẹp đẽ diệu kỹ. Tuy nhiên, có rất nhiều loài động vật đang đứng trên bờ tuyệt chủng.
- Nhiều loài động vật hoang dã sống ở Bắc Cực và Nam Cực đang có nguy cơ bị thu hẹp về số lượng do mất đi môi trường sống.
- Môi trường ở khắp nơi đều bị tàn phá nghiêm trọng khiến cho nhiều giống loài tuyệt chủng hoặc đang đứng trên bờ tuyệt chủng.
- Nhưng vẫn chưa quá muộn để cứu lấy Trái Đất và cứu lấy sự sống quanh ta.
=> Theo em, tác giả muốn người đọc chú ý đặc biệt tới thông tin về lời cảnh báo vẫn chưa qua muộn. Để từ đó bắt đầu hình thành ý thức bảo vệ môi trường sống, cứu lấy những loài vật đang có nguy cơ tuyệt chủng.
Câu 3 - Trang 98: Xác định cách triển khai của văn bản và nhận xét về cách triển khai đó.
Trả lời:
- Theo cách lần lượt đưa thông tin về những giá trị nội dung cơ bản của loạt phim.
- Với cách triển khai này, tác giả dễ dàng nêu bật được các thông điệp chính toát ra từ bộ phim, gắn liền với hai từ khoá là “choáng ngợp” và “đau đớn” (choáng ngợp trước vẻ đẹp kì vĩ, diễm lệ của đời sống muốn loài và đau đớn trước sự mai một, thậm chí biến mất của vẻ đẹp đó).
Câu 4 - Trang 98: Sự hiện diện của các hình ảnh minh hoạ trong văn bản có ý nghĩa gì?
Trả lời:
Sự hiện diện của các hình ảnh minh hoạ trong văn bản có ý nghĩa đem tới những hình ảnh chân thật, chính xác và tăng sức thuyết phục cho độc giả.
Sự hiện diện của các hình ảnh minh hoạ nhằm mang đến những hình ảnh và dẫn chứng chân thật, sinh động nhất. Qua đó giúp người đọc dễ dàng liên tưởng đến vấn đề đang được đề cập, đồng thời tăng tính thuyết phục cho thông điệp được nêu ra.
Câu 5 - Trang 98: Tác giả văn bản đã thể hiện sự đồng cảm như thế nào đối với nhóm làm phim? Xét theo đặc điểm của kiểu văn bản, yếu tố đồng cảm ở đây giữ vai trò như thế nào?
Trả lời:
- Sự đồng cảm thể hiện qua cách tác giả đặt nhan đề; chia sẻ, tâm đắc với những thông điệp chính của “loạt phim”; miêu tả lại bằng phương tiện ngôn ngữ những hình ảnh đẹp có trong phim với cảm giác thích thú.
- Sự đồng cảm làm nên sức gợi của văn bản, gây cho người đọc niềm hứng thú muốn được trải nghiệm trực tiếp cùng tác phẩm được phê bình.
Câu 6 - Trang 98: Nêu tên những tác phẩm văn học, nghệ thuật, khoa học mà em đã học, đã biết có đưa ra lời cảnh báo tương tự cảnh báo của loạt phim Hành tinh của chúng ta. Sự gặp gỡ đó giữa các tác phẩm nói lên điều gì?
Trả lời:
Những tác phẩm văn học, nghệ thuật, khoa học mà em đã học, đã biết có đưa ra lời cảnh báo tương tự cảnh báo của loạt phim Hành tinh của chúng ta gồm:
- Godzilla Đại Chiến Kong - Godzilla Vs Kong (2021)
- Con tàu Titanic – Titanic (1997)
- Tháp lửa – The Tower (2012)
- Đại dịch cúm – The Flu (2013)
Tất cả những bộ phim, tác phẩm kể trên đều là những lời cảnh báo về sự tức giận của mẹ thiên nhiên đối vợi sự tàn phá mạnh mẽ của con người với thiên nhiên, tạo hoá.
Câu 7 - Trang 98: Em có nhận xét gì về cách giới thiệu một bộ phim tài liệu mà tác giả đã thực hiện ở văn bản này?
Trả lời:
Tác giả có cách giới thiệu tác phẩm khá linh hoạt, chẳng hạn không đưa những thông tin về nhà làm phim, nhóm làm phim, thời gian làm phim,… vào một đoạn văn mà tách chúng ra và cài đặt vào những vị trí đắc địa. Điều tác giả quan tâm là khơi gợi được hứng thú của người đọc, muốn làm chiếc cầu nối giữa “loạt phim” và khán giả. Tất cả các nhận xét mang tính chủ quan đều được đưa kèm với những miêu tả khách quan về các cảnh phim.
* Viết kết nối với đọc
Viết đoạn văn (khoảng 7 - 9 câu) thể hiện sự hưởng ứng của em đối với thông điệp chính được nêu lên trong loạt phim Hành tinh của chúng ta.
Đoạn văn tham khảo 1:
Môi trường là một phần thiết yếu trong cuộc sống của chúng ta. Một môi trường sạch rất cần thiết cho một cuộc sống yên bình và khỏe mạnh. Môi trường giúp con người, động vật và những sinh vật sống khác lớn lên và phát triển một cách tự nhiên. Nhưng hiện nay, môi trường của chúng ta đang bị rối loạn bằng nhiều cách khác nhau, những minh chứng từ bộ phim Hành tinh của chúng ta đã cho thấy rất rõ những thực trạng đó. Điều này không chỉ phá hủy cuộc sống của con người mà còn ảnh hường đến tất cả mọi sinh vật sống. Chúng ta có thể bảo vệ môi trường của chúng ta bằng các hành động nhỏ của mọi người trên Trái Đất. Chúng ta nên giảm lượng rác thải, chỉ bỏ rác đúng nơi quy định… và nhiều cách đơn giản khác. Bảo vệ môi trường cho sự sinh tồn của nhân loại là điều rất quan trọng. Khi chúng ta bảo vệ môi trường, chúng ta đang bảo vệ chính bản thân mình và cả tương lai của chúng ta nữa. Hãy chung tay vì một môi trường xanh - sạch - đẹp, hưởng ứng lời kêu gọi và thông điệp tích cực đến từ bộ phim Hành tinh của chúng ta trước khi quá muộn.
Đoạn văn tham khảo 2:
Loạt phim Hành tinh của chúng ta đã gửi gắm đến tất cả người xem, người đọc một thông điệp sống còn: “Hãy cứu lấy hành tinh của chúng ta trước khi quá muộn”. Tám tập phim được trình chiếu là tám môi trường sống khác nhau trên thế giới cùng các loài sinh vật đang sống ở đó. Chúng đều phải đối mặt với nguy cơ bị tuyệt chủng và một cuộc sống ngày càng khắc nghiệt hơn. Và chúng ta vẫn còn cơ hội để thay đổi tình thế đó, bằng cách hành động ngay hôm nay. Em cho rằng, đó là nhiệm vụ của tất cả chúng ta, chứ không của riêng một nhóm người nào cả, kể cả các bạn học sinh. Chúng ta có thể góp sức mình vì Trái Đất, từ các hành động nhỏ nhất, như bảo vệ môi trường sống sạch, trồng nhiều cây xanh, hạn chế sử dụng nilon… - các nhân tố giúp bảo vệ môi trường tự nhiên - ngôi nhà chung của các loài động vật. Chúng ta cũng có thể tham gia các hoạt động tình nguyện dọn vệ sinh môi trường (đường phố, bờ biển, dòng sông… ) hoặc tham gia tuyên truyền bảo vệ môi trường sống trên Trái Đất. Cùng với đó, chúng ta cũng cần có sự tiết kiệm khi sử dụng thức ăn, nước uống và các nhiên liệu. Đó chính là cách mà những học sinh như chúng ta có thể làm được để thể hiện sự hưởng ứng của mình với thông điệp “Hãy cứu lấy hành tinh của chúng ta trước khi quá muộn”.