Đề 1 : - Yêu cầu chung : về hình thức, phải viết thành một bài văn hoàn chỉnh. Về nội dung, phải tả được món đồ chơi mà em thích nhất. Có thể chọn một trong số những đồ chơi sau : con búp bô, một chiếc ô tô, một đoàn tàu hoà,...
- Yêu cầu cụ thể : Phải làm nổi bật được đồ vật thông qua nghệ thuật miêu tả. Nhìn bao quát để nhận xét tổng thể rồi đi vào chi tiết (cấu tạo, chất liệu, hình dáng, màu sắc,...). Chú ý sử dụng từ ngữ giàu sức gợi hình, các biện pháp nghệ thuật so sánh, nhân hoá,... Trong quá trình tả, phải thể hiện được thái độ, tình cảm.
Đề 2 : Yêu cầu chung : Phải viết một đoạn văn hoàn chỉnh có nội dung miêu tả lọ hoa (lẳng hoa) phù hợp với đề tài ngày 8-3, đồng thời phải toát lên được cái nhìn ngây thơ, hồn nhiên của lứa tuổi học trò qua cách bài trí lọ hoa.
- Yêu cầu cụ thể : Giới thiêu chủ đề mà lọ hoa thể hiện. Nhìn bao quát tổng thể, nhận xét chung, rồi sau đó đi vào tả chi tiết (chất liệu gồm những loại hoa gì, số lượng bông, kiểu dáng của từng bông, sự phối hợp màu). Cần xen vào những lời giải thích ý nghĩa để toát lên chủ đề. về nghệ thuật, chú ý dùng từ ngữ biểu cảm và các biện pháp tu từ.
Đề 3 : - Yêu cầu chung : Làm bài văn miêu tả hoàn chỉnh, đối tượng là cái áo cũ của em. Vừa tả, đồng thời vừa nói lên được cảm xúc.
Yêu cầu cụ thể : Phải giới thiêu về lai lịch của cái áo (Ai mua ? Mua lúc nào ? Nhân sự kiện gì ? Em mặc năm học lớp mấy ?). Sau đó đi vào miêu tả cụ thể (chất liệu vải, màu sắc, kiểu dáng). Khi tả phải xen vào một vài kỉ niệm có liên quan đến chiếc áo. Cuối bài phải diễn tả được cảm xúc của mình khi bắt gặp chiếc áo cũ. Chú ý nghệ thuật miêu tả (từ ngữ, biện pháp nghệ thuật).
Đề 4 : - Yêu cầu chung : Phải hoàn thành bài văn miêu tả mà đối tượng miêu tả là chiếc xe đạp của em. Trước hết giới thiệu chung về chiếc xe (Ai mua cho em ? Nhân sự kiện gì ? Nó gắn bó với em từ bao giờ ?). Sau đó đi vào tả : Từ bao quát (mới hay cũ, loại xe ?) sau đó tả chi tiết (cấu tạo, màu sắc, hình dáng từng bộ phận). Cần xen vào giới thiệu mối quan hệ thân tình giữa em và chiếc xe, cũng như tác dụng của nó. Khi tả, chú ý nghệ thuật dùng từ, đặt câu và biện pháp tu từ.
Đề 5 : - Yêu cầu chung : Làm bài văn hoàn chỉnh mà đối tượng miêu tả là cây bưởi vào mùa quả chín. Cây bưởi phải được đặt ở một vị trí nhất định và có quan hệ với tổng thể vườn cây.
- Yêu cầu cụ thể : Phải giới thiệu một số nét khái quát (vị trí, lai lịch, độ tuổi). Sau đó mới đi vào tả chi tiết, cụ thể trong hình dáng chung, một số bộ phận trong cấu tạo (thân, lá, cành, quả). Khi tả phải dùng nhiều từ ngữ gợi cảm, các biện pháp nghệ thuật sao cho hình ảnh cây bưởi hiện lên cụ thể, sống động. Phải chú ý bộc lộ thái độ, tình cảm đối với cây.
Đề 6 : - Yêu cầu chung : Làm bài văn miêu tả luỹ tre làng. Đây là hình ảnh quen thuộc, gần gũi với đời sống hằng ngày của con người Việt Nam. Có thể tham khảo bài Cây tre Việt Nam của Thép Mới và bài thơ Tre Việt Nam của Nguyễn Duy. Nhưng không được bắt chước quá máy móc, lộ liễu.
- Yêu cầu cụ thể : Tả bao quát chung (Vị trí ở đâu ? Hình dáng như thế nào ? Màu sắc thay đổi theo các mùa ra sao ?). Sau đó đi vào tả cụ thể cấu tạo của cây, lá, cành. Chú ý nghệ thuật so sánh, nhân hoá và các từ ngữ có sức gợi lớn. Trong quá trình tả, có thể đan xen những câu văn nêu công dụng, phẩm chất của tre cũng như quan hệ của nó với con người quê em.
Đề 7 : - Yêu cầu chung : Đây là đề văn tả loài vật (con mèo đang vờn cuộn len). Đối tượng được tả xuất hiện trong một tình huống cụ thể với trạng thái hoạt động cụ thể. Tránh sa vào tả con mèo nói chung.
- Yêu cầu cụ thể : Phải tạo được khung cảnh chung làm nền (thời gian, không khí, thời tiết, hoạt động của mèo). Sau đó lập trung miêu tả hình ảnh và các động tác đùa giỡn của con mèo với cuộn len (hoạt động của toàn cơ thể, bốn chân, đôi mắt, mũi, miệng, đôi tai). Chú ý nghệ thuật nhân hoá, so sánh. Thỉnh thoảng nên xen vào những câu tả thái độ của mọi người xung quanh đối với mèo lúc ấy.
Đề 8 : - Yêu cầu chung : Làm bài văn hoàn chỉnh tả hình ảnh chú chim sâu trong một trạng thái hoạt động cụ thể. Do dó, phải tập trung vào những nét đặc điểm có liên quan tới hoạt động, không sa vào tả chung về chú chim sâu.
- Yêu cầu cụ thể : Trước hết phải dựng khung cảnh chung làm nền (thời gian, địa điểm, gió, nắng, cây cối trong vườn). Sau đó mới tập trung vào miêu tả hình ảnh chú chim sâu tìm mồi (hình dáng, màu lông, đôi chân, cái đầu, đôi mắt, cái mỏ). Lưu ý là tất cả những hình ảnh trên phải gắn với hoạt động cụ thể. Trong quá trình tả chú chim, có thể giới thiệu luôn ích lợi của chú đối với khu vườn cũng như thái độ tình cảm cây cối dành cho chú. Thỉnh thoảng có thể xen vào những chiến công (tìm thấy sâu và ăn một cách ngon lành), ở những chi tiết này cần nêu rõ nỗi khiếp sợ kinh hoàng của lũ sâu, sự hả hê của cây cối. Nghệ thuật so sánh, nhân hoá và các từ ngữ tượng hình tượng thanh phải dùng linh hoạt.
Đề 9 : - Yêu cầu chung : Tả ngôi trường cũ. Hình ảnh ngôi trường xuất hiện trong một tình huống cụ thể : Người tả (một em học sinh cũ) trở lại thăm trường. Trong quá trình miêu tả phải làm nổi bật những đặc điểm thân thuộc còn nguyên như cũ và những đặc điểm đã thay đổi. Người miêu tả phải bộc lộ được tình cảm, thái độ đối với ngôi trường.
- Yêu cầu cụ thể : Phải theo trình tự từ ngoài vào trong, từ bao quát đến cụ thể. Hình ảnh ngôi trường hiện dần lên qua từng dòng miêu tả (cổng ra vào, sân chơi, lớp học, cây cối). Người ta phải biết lựa chọn một số nét đặc điểm chính gắn với những kỉ niệm để miêu tả. Vừa tả vừa xen vào những hồi ức, những cảm xúc.
Đề 10 : - Yêu cầu chung : Làm một bài văn hoàn chỉnh mà đối tượng miêu tả là một mâm cỗ Trung thu. Mâm cổ này phải đặt trong tình huống cụ thể : Mẹ bày sẵn để em cùng các bạn trông trăng phá cỗ.
- Yêu cầu cụ thể : Cần đặt mâm cỗ Trung thu trong một khung cảnh tràn ngập ánh trăng đêm rằm, vây quanh mâm cỗ là các bạn trẻ. Cũng theo trình tự tả đi từ bao quát đến cụ thể. Nhìn chung hình dáng cả mâm cỗ, liệt kê các thứ có trên mâm. Sau đó mới đi vào tả từng thứ cụ thể (tên gọi, hình dáng, màu sắc, nguồn gốc, vị trí,...). Vừa tả vừa phải xen vào những câu nhận xét về người soạn mâm cỗ (sự khéo léo, mất thẩm mĩ, thái độ tình cảm,...). Cuối bài có thể giới thiệu ngắn gọn cảnh phá cỗ. Đây chỉ là cảnh phụ trong toàn bài.
Đề 11 : - Yêu cầu chung : Phải thông qua bài văn để dựng lại bức tranh về cảnh vào hè trên quê hương. Đây là cảnh thiên nhiên.
- Yêu cầu cụ thể : Nên giới thiệu chung về cảm nhận của mình khi mùa hè đến trên quê hương (cảm nhận về thời gian, cảnh vật, không khí,...). Sau đó mới đi vào một số cảnh tiêu biểu làm nổi bật nét đặc trưng của thiên nhiên khi mùa hè đến (ánh nắng, cây cối, gió,...). Có thể chọn một vài hình ảnh tiêu biểu để tả kĩ. Chú ý nghệ thuật dùng từ ngữ, hình ảnh, so sánh, nhân hoá,... (tham khảo sáu câu mở đầu bài Khi con tu hú của Tố Hữu).
Đề 12 : - Yêu cầu chung : Tả sự đổi thay kì diệu của cây cối trong vườn sau một đêm mưa rào. Muốn làm nổi bật sự đổi thay có thể dùng động tác liên hệ, so sánh với hình ảnh vườn cây trước trận mưa.
- Yêu cầu cụ thể : Phải giới thiệu vài nét về không khí của buổi bình minh sau đêm mưa (bầu trời, nắng, gió,...). Sau đó mới tập trung vào hình ảnh chính, tả cây cối trong vườn thêm sức sống (màu sắc, những hoạt động,...). Có thể chọn một số loại cây tiêu biểu nhất trong khu vườn để miêu tả. Lưu ý là hình ảnh cây cối phải được đặt trong mối quan hệ với nắng, với gió, với những hạt mưa còn đọng lại, với chim chóc, ong bướm,... Dùng nhiều các từ tượng hình, tượng thanh, nghệ thuật so sánh, nhân hoá thì bài văn tả sẽ hay hơn.
Đề 13 : - Yêu cầu chung : Đối tượng mà bài văn miêu tả phải tập trung làm nổi bật là bầu trời đêm. Hình ảnh ấy phải hiện lên qua cảm nhận chủ quan của người miêu tả nhưng phải đảm bảo tính chân thực.
- Yêu cầu cụ thể : Phải bắt đầu bằng những cảm nhận chung về bầu trời đêm cũng như cảm giác thú vị khi được ngắm nhìn nó. Sau đó, miêu tả hình ảnh bầu trời trong một tình huống cụ thể : khi có trăng rằm, khi vắng bóng trăng, về mùa đông, về mùa hè sau cơn dông,... Vừa miêu tả vừa xen vào những câu nhận xét, những câu cảm nghĩ của bản thân. Có thể sử dụng các biện pháp và hệ thống từ ngữ một cách linh hoạt.
Đề 14 : - Yêu cầu chung : Thông qua bài văn miêu tả, phải làm nổi bật được thố giới nhỏ bé và dáng yêu sau khung cửa sổ. Đó là vườn cây, là khoảng trời,...
- Yêu cầu cụ thể : Nên đi theo trình tự từ bao quát chung đến cụ thể. Tức là nhận xét và nêu những cảm tưởng của bản thân về thế giới nhỏ bé sau khung cửa sổ, sau đó mới đi vào một số hình ảnh tiêu biểu để miêu tả từng chi tiết (Cảnh gì ? Màu sắc ? Trạng thái hoạt động ?). Để bài văn tả sinh động thì phải lựa chọn các từ ngữ chi màu sắc, chỉ trạng thái thật phong phú ; phải sử dụng các nghệ thuật so sánh, nhân hoá,... Vừa tả, vừa bộc lộ cảm xúc.
Đề 15 : - Yêu cầu chung : Qua bài văn miêu tả phải dựng lên được khung cảnh một buổi chiều hè trên đồng quê yên ả, thanh bình. Đây là dạng đề đan xen giữa tả cảnh thiên nhiên và tả cảnh sinh hoạt.
- Yêu cầu cụ thể : Cũng theo trình tự từ bao quát đến cụ thể. Nhận xét chung về không khí trên cánh đồng (nắng, gió, con người, công việc,...). Sau đó tập trung làm nổi bật một số hình ảnh (cánh đồng lúa, đàn trâu gặm cỏ trên bờ đê, lũ trẻ thả diều, dòng kênh,...). Nghệ thuật so sánh, nhân hoá và hệ thống từ láy phải được sử dụng nhiều thì bài văn mới sinh động. Vừa tả vừa thể hiện thái độ tình cảm của người tả đối với cảnh.
Đề 16 : - Yêu cầu chung : Qua bài văn miêu tả phải làm nổi bật được khung cảnh thiên nhiên và sinh hoạt trong đêm mà người tả quan sát được.
- Yêu cầu cụ thể : Cũng theo trình tự từ bao quát đến cụ thể. Vì là cảnh được quan sát trong đêm nên chú ý nhiều tới âm thanh, hoạt động, hương vị, một ít màu sắc,... Khung cảnh này đối với người miêu tả phải rất quen thuộc. Do đó vừa tả, vừa bộc lộ cảm xúc. Sử dụng kết hợp các biện pháp nghệ thuật và hệ thống từ ngữ gợi tả để tạo cho bài văn phong phú, đặc sắc.
Đề 17 : - Yêu cầu chung : Chủ yếu thiên về cảnh thiên nhiên (giao mùa giữa hạ sang thu hoặc đông sang xuân). Tuỳ người làm bài lựa chọn thời điểm cụ thể nhưng dù thời điểm nào thì cũng cố gắng làm nổi bật hình ảnh thiên nhiên của mùa hiện tại.
- Yêu cầu cụ thể : Vì là cảnh giao mùa, do đó trong quá trình tả nên có sự so sánh đối chiếu. Một số hình ảnh cần được tập trung miêu tả để làm nổi bật hiện tượng giao mùa (cây cối, thời tiết, không khí, màu sắc,...). Cảnh giao mùa được miêu tả qua cảm nhận của con người nên vừa tả vừa bộc lộ suy nghĩ, cảm xúc. Chú ý sử dụng các biện pháp nghệ thuật, hệ thống từ ngữ gợi tả.
Đề 18 : - Yêu cầu chung : Đây là bài văn tả cảnh sinh hoạt. Đối tượng miêu tả là một tiết kiểm tra trên lớp.
- Yêu cầu cụ thể : Vì là cảnh sinh hoạt nên phải chú trọng nhiều tới các hoạt động của những đối tượng xuất hiện trong cảnh : hoạt động của giáo viên, hoạt động của học sinh,... Cũng đi từ miẻu tả bao quát đến cụ thể nhưng phải theo trình tự thời gian từ đầu tiết học đến cuối tiết học. Việc lựa chọn hình ảnh, chi tiết phải làm nổi bật được không khí chung của tiết kiểm tra (khác với tiết học bình thường). Nên chọn một số hình ảnh tiêu biểu về trạng thái tâm lí cũng như hành động
của một số học sinh trong lớp để miêu tả. Người tả phải là người trong cuộc, do đó nên đan xen thái độ, cảm xúc.
Đề 19 : - Yêu cầu chung : Qua bài văn miêu tả phải làm nổi bật quang cảnh đường phố (đường làng) khi cơn dông bất ngờ ập tới. Quang cảnh này diễn ra trong một thời điểm cụ thể, không nên miêu tả trong thời gian dài. Tuỳ vào môi trường sống mà người làm bài có thể chọn tả cảnh đường phố hoặc cảnh đường làng. .
- Yêu cầu cụ thể : Để làm nổi bật quang cảnh theo đề yêu cầu, người làm bài phải có cái nhìn bao quát chung, nhận xét về những thay đổi trong thiên nhiên dự báo cơn dông đang ập tới (bầu trời, mây, gió, không khí). Tất cả diễn ra trong chớp nhoáng, rất bất ngờ, không ai lường trước. Do đó, bài miêu tả phải tập trung làm hiện lên không khí náo động của thiên nhiên cũng như của con người. Chú ý nhiều tới các từ ngữ miêu tả trạng thái hoạt động, âm thanh,... Nên tả theo trình tự thời gian.
Đề 20 : - Yêu cầu chung : Qua bài văn miêu tả phải làm nổi bật khung cảnh đường phố trong một thời điểm cụ thể : lúc lên đèn. Đây là cảnh giao thời giữa một ngày và một đêm. Do đó, khi miêu tả, phải chú ý nhiều tới hiện tượng thay đổi của cảnh vật theo thời gian từ ngày vào đêm.
- Yêu cầu cụ thể : Nên đi theo trình tự thời gian, ở mỗi khoảng thời gian khác nhau, cảnh vật có những đặc điểm riêng. Nhưng tất cả lại toát lên được không khí hoạt động của thiên nhiên và con người trong thời điểm thành phố lên đèn. Chú ý một số hình ảnh (ánh mặt trời, gió, con đường, những hàng cây, những ngôi nhà, quán xá,...). Các từ ngữ chỉ màu sắc, âm thanh, trạng thái hoạt động, những biện pháp nghệ thuật so sánh, nhân hoá,... có vai trò rất quan trọng trong bài văn miêu tả này.
Đề 21 : - Yêu cầu chung : Thông qua bài văn tả để làm nổi bật sự đổi mới của quê hương qua cảm nhận của một em bé xa quê lâu ngày, nay mới có dịp về thăm. Nhân vật chính là người trực tiếp miêu tả và bộc lộ cảm xúc.
- Yêu cầu cụ thể : Tả theo trình tự bước chân của người về quê. Qua trình tự ấy lần lượt làm nổi bật những biểu hiện thay đổi của cảnh vật, của con người khiến cho người tả cảm thấy ngạc nhiên bất ngờ. Sự thay đổi đến mức độ nào, thay đổi những gì là tuỳ thuộc vào một yếu tố quan trọng : quê hương ở nông thôn hay thành phố ? Nếu ở nông thôn thì ở mức độ thay đổi sẽ chậm hơn với những hình ảnh : cánh đồng, con đường, nhà cửa,... Nếu ở thành phố thì mức độ thay đổi nhiều hơn, nhanh hơn với những hình ảnh : đường sá, nhà cửa, các khu chung cư, các khu vui chơi giải trí,... Vừa miêu tả lại phải vừa xen vào thái độ cảm xúc (vui ngỡ ngàng, tự hào,...). Để làm nổi bật sự thay đổi, ở một số chi tiết nên có sự so sánh đối chiếu giữa cảnh cũ và cảnh mới.
Đề 22 : - Yêu cầu chung : Đây là đề văn tả cảnh sinh hoạt. Qua bài văn miêu tả để làm nổi bật không khí đêm Trung thu nơi em ở. Tuỳ vào điều kiện sống của mỗi người mà có thể lựa chọn đêm Trung thu ở khối phố (thành phố) hoặc thôn xóm (nông thôn).
- Yêu cầu cụ thể : cũng theo trình tự từ bao quát đến cụ thể. Đề yêu cầu tả không khí sinh hoạt, do đó người tả phải lựa chọn những hình ảnh, những hoạt động cụ thể để làm nổi bật. Trong đêm Trung thu thì có thể chọn những hình ảnh, hoạt động sau : Cảnh đêm trăng rằm, cảnh lũ trẻ tụ tập ở Hội quán, cảnh rước đèn, những trò chơi dưới trăng,... Không tả lan man, nên tập trung vào một số cảnh chính. Vừa tả lại phải vừa xen những lời nhận xét, những cảm nghĩ. Cần sử dụng các nghệ thuật đặc trưng của văn tả (so sánh, nhân hoá, từ tượng hình, tượng thanh).
Đề 23 : - Yêu cầu chung : Thông qua bài văn phải dựng lên được không khí hoạt động của lũ trẻ trong một tình huống cụ thể : tắm mưa. Đây là bài văn tả cảnh sinh hoạt có đan xen cảnh thiên nhiên.
- Yêu cầu cụ thể : Nên đi theo trình tự thời gian (bắt đầu mưa, đang mưa và khi cơn mưa kết thúc). Ở từng thời điểm, ngoài việc miêu tả thiên nhiên, cái chính là phải làm nổi bật được hình ảnh và không khí hoạt động của lũ trẻ (tiếng hò hét, tiếng gọi, những trò chơi dưới mưa,...). Tất cả đều phải toát lên được niềm vui sướng, phấn khởi của lũ trẻ khi được đón cơn mưa rào trong những ngày hè nóng bức. Cần sử dụng các nghệ thuật đặc trưng của văn tả (so sánh, nhân hoá, từ tượng hình, tượng thanh).
Đề 24 : - Yêu cầu chung : Qua bài văn miêu tả phải dựng lên được một đêm trăng với những trò chơi lí thú của tuổi thơ. Tránh sa vào tả cảnh thiên nhiên đơn thuần mà phải có sự kết hợp giữa cảnh thiên nhiên với cảnh sinh hoạt, trong đó cảnh sinh hoạt là trọng tâm.
- Yêu cầu cụ thể : Tả chung không khí của đêm trăng (thời gian, hình ảnh ánh trăng). Tả chung hoạt động của lũ trẻ (Tập trung ở đâu ? Số lượng nhiều hay ít ? Những trò chơi gì được tổ chức ? Không khí sinh hoạt ?). Trên nền chung đó, chọn một vài trò chơi đặc sắc (mà người tả trực tiếp tham gia) để miêu tả chi tiết cụ thể. Thỉnh thoảng, phải đan xen vào một vài hình ảnh thiên nhiên. Cần sử dụng linh hoạt các nghệ thuật so sánh, nhân hoá, từ láy tượng hình, tượng thanh. Cuối bài cần nêu cảm nghĩ của bản thân.
Đề 25 : - Yêu cầu chung : Bài văn phải miêu tả được không khí đón giao thừa của một gia đình trong đêm 30 Tết. Từ không khí ấy phải toát lên được tình cảm gia đình đầm ấm, gần gũi, thân thiết. Đây là dạng văn tả cảnh sinh hoạt, có thể đan xen một số hình ảnh thiên nhiên.
- Yêu cầu cụ thể : đi theo trình tự thời gian, lần lượt giới thiệu công việc cũng như tâm trạng của từng người trong gia đình khi phút giao thừa đang gần đến. Mỗi người mỗi việc nhưng phải thể hiện được mối quan hệ giữa mọi người và giữa các công việc, từ đó toát lên không khí náo nức, hồi hộp đón đợi giao thừa. Đan xen vào đó, người tả có thể giới thiệu phong tục tập quán của người Việt Nam khi đón tết Nguyên đán (trang trí bàn thờ, chuẩn bị mâm cỗ, lời chúc đầu năm mới, đi xông nhà, đi hái lộc,...). Ngoài ra, người tả phải bộc lộ thái độ, cảm xúc riêng của mình (miêu tả tâm trạng).
Đề 26 : - Yêu cầu chung : Qua bài văn miêu tả phải làm nổi bật được không khí hoạt động trên sân trường trong buổi lễ mít tinh mừng Ngày Nhà giáo Việt Nam 20 - 11. Đây là hoạt động quen thuộc diễn ra hằng năm nhưng người tả phải tìm được những nét riêng của buổi lễ để tả thật sinh động. Bài văn này thuộc văn tả cảnh sinh hoạt.
- Yêu cầu cụ thể : Để làm nổi bật không khí hoạt động, bài văn có thể đi theo trình tự từ tả bao quát đến tả cụ thể. Vừa tả, vừa nhận xét và nêu cảm nghĩ. Những hình ảnh có thể đưa vào trong bài văn gồm : trang phục của mọi người (thầy cô giáo, học sinh) ; những bó hoa trên tay học sinh ; trang trí lễ đài ;... Tất cả phải toát lên được niềm vui và sự trân trọng của người học sinh đối với các thầy cô giáo. Đây đơn thuần là tả sinh hoạt, tuy vậy vẫn có thể đan xen vào một số câu miêu tả hình ảnh con người (trang phục, diện mạo, tâm trạng,...).
Đề 27 : - Yêu cầu chung : Qua bài văn miêu tả phải làm nổi bật được một trò chơi quen thuộc của lứa tuổi học trò. Đây là đề văn tả cảnh sinh hoạt. Học sinh tự chọn một trò chơi quen thuộc nhất để tả.
- Yêu cầu cụ thể : Phải tả theo trình tự từ bao quát đến cụ thể. Trước tiên, có thể giới thiệu chung toàn cảnh sân chơi (thời gian, không khí, các trò chơi,...). Sau đó, tập trung tả cụ thể một trò chơi theo yêu cầu. Chọn tả trò chơi nào thì người miêu tả phải thật am hiểu trò chơi đó để khi tả dễ dàng hơn.
Đề 28 : - Yêu cầu chung : Có sự kết hợp giữa văn miêu tả và văn viết thư. Nội dung phải phác hoạ được một bức tranh sinh động về ngày tết Nguyên đán ở Việt Nam.
- Yêu cầu cụ thể : Chọn đối tượng nhận thư. Hình thức một bức thư phải được đảm bảo. Nội dung nên tập trung vào một số phong tục tập quán của người Việt Nam cũng như không khí đón Tết. Tránh sa vào kể lể các công việc chuẩn bị Tết của các gia đình. Người viết thư phải bộc lộ được thái độ tình cảm trong thư (tự hào, thích thú).
Đề 29 : - Yêu cầu chung : Đây là văn tả người trong một trạng thái hoạt động cụ thể (chú công an đang điều khiển các phương tiện giao thông trên đường phố).
- Yêu cầu cụ thể : Phải tạo dựng được nền cảnh rộng (có thời gian, địa điểm, không khí hoạt động trên đường). Nên chọn thời điểm mọi người đi làm về (tức là lúc xe cộ đông đúc nhất). Trên nền cảnh ấy mới làm nổi bật hình ảnh chú công an (trang phục, diện mạo, các động tác, thái độ làm việc,...). Có thể xen vào miêu tả thái độ phục tùng luật an toàn giao thông của mọi người và bộc lộ suy nghĩ của người tả.
Đề 30 : - Yêu cầu chung : Tả người trong trạng thái hoạt động (bà kể chuyện cổ tích dưới trăng).
- Yêu cầu cụ thể : Trình tự giống Đề 29 nhưng đối tượng và tình huống có thể thay đổi (nêu cảnh chung là đêm trăng và sự chăm chú của bọn trẻ). Trên nền cảnh ấy, tập trung làm nổi bật hình ảnh bà (tuổi tác, hình dáng, diện mạo, trang phục, động tác, lời kể, thái độ kể,...). Khi tả cần có sự liên tưởng (bà giống ai trong truyện cổ ?). Nên gắn với nội dung một câu chuyện cụ thể để bày tỏ cảm xúc khi nghe bà kể.
Đề 31 : - Yêu cầu chung : Tả người trong một tâm trạng cụ thể (mẹ buồn vì em có lỗi).
- Yêu cầu cụ thể : Nêu lí do (em mắc lỗi gì ?) thật ngắn gọn. Sau đó tập trung miêu tả mẹ (hình ảnh gương mặt, ánh mắt, thái độ,...). Vừa tả vừa bộc lộ thái độ (ân hận, thương mẹ, trách mình,...)
Đề 32 : - Yêu cầu chung : Tả người nói chung (hình ảnh người bố).
- Yêu cầu cụ thể : Nên đi theo trình tự từ tả hình dáng đến tả tính tình, các đặc điểm này phải phù hợp với tuổi tác, nghề nghiệp,...
Khi tả phải bộc lộ thái độ của mình (yêu mến, kính trọng,...). Có thể giới thiệu một vài mẩu chuyện nhỏ ghi lại kỉ niệm về bố khi miêu tả. Tất nhiên, tránh sa vào kể chuyện.
Đề 33 : - Yêu cầu chung : Giống Đề 32. chỉ thay đổi đối tượng (một học sinh thông minh, hiếu động)
- Yêu cầu cụ thể : tả hình dáng, tính tình. Chú ý nét đặc điểm riêng.
Đề 34 : - Yêu cầu chung : Tương tự Đề 29, 30, chỉ thay đổi đối tượng (một học sinh đang chơi trên sân trường)
- Yêu cầu cụ thể : Chú ý một số nét riêng (tuổi tác, vóc dáng, trò chơi, cách chơi). Có thể xen vào cảnh các bạn xung quanh đang quan sát, cổ vũ, thán phục.
Đề 35 : - Yêu cầu chung : Tương tự Đề 29, 30, 34, chỉ thay đổi đối tượng (em bé đang tập đi trên sân).
- Yêu cầu cụ thể : Phải làm nổi bật được hình ảnh chung (tuổi tác, vóc dáng, gương mặt). Sau đó tập trung miêu tả động tác tập đi của bé và thái độ của mọi người đối với bé lúc ấy.
Đề 36 : - Yêu cầu chung : Tả người nhưng lại dùng trí tưởng tượng vì đây là hình ảnh một nhân vật trong truyền thuyết.
- Yêu cầu cụ thể : Phải dựa vào truyền thuyết để tưởng tượng về Thánh Gióng (vóc dáng, trang phục, diện mạo,...). Các hình ảnh bổ trợ thêm (ngựa sắt, roi sắt). Phải làm hiện lên chân dung của một tráng sĩ thời xưa.
Đề 37 : - Yêu cầu chung : Tương tự Đề 29, 30, 34, chỉ thay đổi đối tượng (em bé đang ngủ trong lời ru của mẹ).
- Yêu cầu cụ thể : Tả khung cảnh chung để làm nên (không gian, thời gian, nắng, gió, người mẹ,...). Trên nền cảnh ấy tập trung miêu tả hình ảnh em bé (gương mặt, dáng năm,...). Vừa tả vừa bộc lộ thái độ, tình cảm của người tả đối với người được tả.
Đề 38 : Yêu cầu chung : Tương tự Đề 29, 30, 34,... chỉ thay đổi đối tượng (ông đang chăm sóc vườn cây).
- Yêu cầu cụ thể : Tả cảnh chung (thời gian, địa điểm, nắng, gió, cây cối trong vườn,...). Trên nền ấy tập trung tả hình ảnh của ông (công việc, động tác khi làm việc, thái độ,...)
Đề 39 : - Yêu cầu chung : tương tự các Đề 29, 30, 34,... Chỉ thay đổi đối tượng (cô giáo đang chấm bài trong đêm).
- Yêu cầu cụ thể : Tạo cảnh nền (thời gian, không gian, thời tiết,...). Nên chọn tả vào đêm đông để làm nổi bật nỗi vất vả của cô. Trên nền cảnh ấy, làm nổi bật hình ảnh của cô đang chấm bài (dáng người, gương mặt, động tác, thái độ,...).
Đề 40 : - Yêu cầu chung : Tự tả chân dung của mình. Kết hợp văn miêu tả và hình thức viết thư.
- Yêu cầu cụ thể : Tả hình dáng, tính tình. Cách giới thiệu phải dí dỏm, hài hước.