A. LÝ THUYẾT
1. Khái niệm
Thơ bảy chữ là hình thức thơ lấy câu thơ bảy chữ (tiếng) làm đơn vị nhịp điệu, bao gồm thơ bảy chữ cổ thể, thơ Đường luật tám câu bảy chữ và bốn câu bảy chữ (tứ tuyệt), thơ hiện đại nhiều khổ với câu thơ bảy chữ,...
2. Xem lại bài 15 để ôn lại những đặc điểm của thể thơ này.
3. Nhận xét về đặc điểm của ba bài thơ: Bánh trôi nước (Hồ Xuân Hương), Đi (Tố Hữu), Tết quê bà (Anh Thơ).
Ví dụ: Về bài thơ Bánh trôi nước của Hồ Xuân Hương.
Hãy quan sát bảng sau (vần của bài thơ) để rút ra nhận xét.
| B |
B T |
T |
T |
B |
B |
| T |
T B |
B |
T |
T |
B |
| T |
T B |
B |
B |
T |
T |
| B |
B T |
T |
T |
B |
B |
| * Về số câu:... |
|
|
|
|
|
|
- Về số chữ trong mỗi câu:...
- Cách ngắt nhịp: nhịp...
|
|
|
|
|
- Gieo vần:...
- Về bố cục: ...
- Về phép đối:...
4. Sưu tầm một số bài thơ bảy chữ chép vào vở làm tư liệu.
5. Tập làm một bài thơ bốn câu, bày chữ theo để tài tự chọn.
B. THỰC HÀNH
1. a) Nhận diện luật thơ trong bài thơ của Đoàn Văn Cừ:
- Nhịp của cả bốn câu thơ là nhịp 4/3.
- Gieo vần: ê.
- Lập bảng mô hình luật bằng trắc của cả bài thơ để thấy bài thơ được làm theo luật bằng vần bằng.
b) Bài thơ của Đoàn Văn Cừ bị chép sai ở các chỗ:
- Sau cụm từ "Ngọn đèn mờ" không có dấu phẩy. Dấu phẩy đặt ở vị trí này sẽ làm cho nhịp đọc bị sai.
- Chữ "xanh" ở cuối câu thứ hai không hợp vần (trong văn bản gốc, nó vốn là từ "lè").
*Cách sửa:
- Bỏ dấu phẩy.
- Thay chữ "xanh" bằng chữ "lè".
2. Làm tiếp các câu thơ do người biên soạn đã giấu đi trong sách giáo khoa và trình bày trước lớp ý tưởng của mình.