Hướng dẫn học Văn 8, Thuyết minh về một thể loại văn học

Thứ bảy - 21/09/2019 05:55
Hướng dẫn học Văn 8, Thuyết minh về một thể loại văn học
A. LÝ THUYẾT
Từ quan sát, nghe - đọc đến mô tả, thuyết minh về một thể loại văn học Cho đề bài: Thuyết minh đặc điểm của thể thơ thất ngôn bát cú.
1. Quan sát, nghe - đọc
Đọc kĩ hai bài thơ Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác và Đập đá ở Côn Lôn thực hiện các công việc theo định hướng sau:
- Mỗi bài thơ có mấy dòng? Mỗi dòng thơ có mấy chữ (tiếng)? Số dòng, số chữ ấy có thể thay đổi được không?
- Những tiếng nào được gọi là bằng (kí hiệu là B), tiếng nào được gọi là trắc (kí hiệu là T)? Hãy ghi kí hiệu B hoặc T cho từng tiếng trong bài thơ đó, ví dụ:
Bài Đập đá ở Côn Lôn:
Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn
(B - B - T - T - T - B - B)
Lừng lẫy làm cho lở núi non.
(B - T - B - B - T - T - B)
Kích búa đánh tan năm bảy đống,
(T – T – T – B – B – T - T)
Ra tay đập bể mấy trăm hòn.
(B – B – T – T – T – B - B)
Tháng ngày bảo quản thân sành sỏi,
(T – B – B –T – B – B -T)
Mưa nắng càng bền dạ sắt son.
(B – T – B – B – T – T - B)
Những kẻ vá trời khi lỡ bước,
(T – T – T – B – B – T - T)
Gian nan chi kể việc con con!
(B – B – B – T – T – B - B)
- Thơ ngũ ngôn bát cú có luật đối và niêm  như sau:
+ Nếu tiếng hằng (hoặc trắc) ở dòng trên ứng với tiếng trắc (hoặc bằng) ở dòng dưới thì gọi là đối nhau (ví du: trau đối với lẫy);
+ Nếu tiếng bằng (hoặc trắc) ở dòng trên ứng với tiếng hằng (hoặc trắc) ở dòng dưới thì gọi là niêm nhau (ví dụi: lẫy niêm với búa);
Dựa vào khái niệm đối và niêm trên, hãy rút ra nhận xét về quan hệ bằng - trắc giữa các dòng thơ.
- Thơ ngũ ngôn bát cú phải tuân thủ nguyên tắc về vần:
+ Vần là bộ phận của tiếng, không kể thanh điệu và phụ âm đầu (nếu có), hiệp vần là sự giống nhau về vần giữa các tiếng (ví dụ: vần ơn trong bài thơ trên);
+ Vần bằng là vần có thanh huyền và thanh ngang, có thanh hỏi, ngã, sắc, nặng là vần trắc.
Hãy cho biết hai bài thơ trên có tiếng nào hiệp vần với nhau, tiếng hiệp vần ấy là vần bằng hay vần trắc?
- Nhận xét cách ngắt nhịp của các câu thơ trong hai bài thơ. Ví dụ:
Những kẻ vá trời / khi lỡ bước (nhịp 4/3)
Tuy nhiên, cũng cần lưu ý đến những trường hợp ngắt nhịp bất thường.
Chú ý: Mỗi một thể loại văn học có những đặc thù riêng, thuyết minh về một thể loại văn học là giải trình về những điểm riêng ấy. Nên gắn việc thuyết minh về thể loại văn học với phương pháp nêu ví dụ để cụ thể hoá vấn đề.

2. Lập dàn ý
a) Mở bài:
Trả lời câu hỏi Thơ thất ngôn bát cú là gì?
b) Thân hài:
Trả lời câu hỏi Thơ thất ngôn bát cú là thể thơ như thế nào?
- Đặc điểm về số câu. số chữ;
- Các đặc điểm của thể thơ: đối, niêm, vần, nhịp;
c) Kết bài:
Nêu cảm nghĩ của em về đặc điểm của thẻ thơ (nên dựa vào những bài thơ cụ thể).

B. THỰC HÀNH
Qua các truyện ngắn đã đọc (Tôi đi học, Lão Hạc, Chiếc lá cuối cùng,...), hãy thuyết minh về đặc điểm của thể loại truyện ngắn.
Cần làm nổi bật được các đặc điểm sau:
- Về độ dài - ngắn (dung lượng của tác phẩm).
- Về số lượng nhân vật.
- Về câu chuyện được kể.
- Về ý nghĩa của các truyện ngắn

  Ý kiến bạn đọc

Theo dòng sự kiện

Xem tiếp...

Những tin mới hơn

Những tin cũ hơn

Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây